Największy sekret Magnusa Carlsena

Magnus Carlsen jest geniuszem.

Wątpię, aby wiele osób kwestionowało ten powszechnie uznany fakt. Istotne jest jednak pytanie dlaczego nazywamy go geniuszem. Czy to dlatego, że jest mistrzem świata? Nie sądzę. Max Euwe był mistrzem świata i wyjątkowo silnym graczem, który pokonał legendarnego Alechina, a mimo to rzadko nazywany jest geniuszem. Z drugiej strony, Wassilij Iwanczuk nigdy nie był mistrzem świata w szachach klasycznych, a wszyscy uważają go za geniusza!

Myślę, że znalazłem coś wspólnego u wszystkich dobrze znanych szachowych geniuszów. Capablanca, Tal, Fischer, Kasparow, Carlsen, Iwanczuk, oni wszyscy byli lub nadal są niezwykle silnymi graczami blitzowymi! Skupmy się na Carlsenie, który został niedawno mistrzem świata w blitzu.

W jaki sposób tego dokonał? Czy był o wiele silniejszy od swoich przeciwników w debiucie i czy dominował w tej fazie partii, tak jak Kasparow w latach swojej świetności? Właściwie, to jest dokładnie odwrotnie: Carlsen zazwyczaj "przeskakuje" debiut po to, aby ograć swojego przeciwnika w grze środkowej lub końcówce.

Zatem musi przewyższać ich w liczeniu wariantów, prawda? Carlsen oczywiście liczy bardzo dobrze, jednak sądzę, że jest wielu superarcymistrzów, którzy niewiele mu w tym względzie ustępują.

A więc jaki jest sekret Magnusa Carlsena?

Magnus Carlsen. Photo: Maria Emelianova.

Osoby, które czytają moje artykuły od dłuższego czasu, mogą zauważyć, że zawsze zachęcam do podzielenia się własną opinią w sekcji komentarzy, ponieważ uważam, że w ten sposób zyskuję także i ja. W komentarzach pod  moim ostatnim artykułem, czytelnik "zenghxa" wyraził ciekawą opinię:

Wiemy już, że Magnus umiał zapamiętać nazwy miast oraz ich ludność w wieku 5-6 lat. A więc chodzi tu o 'pamięć.' On wciąż studiuje partie i jest w stanie zapamiętać je wszystkie. Zupełnie jak AlphaZero... Sekret Magnusa został ujawniony!! "

Założę się, że "zenghxa" żartował. Ale może właśnie trafił w sedno! Pomyśl o tym: Kasparow także miał fenomenalną pamięć i znał kraje, ich stolice oraz ludność kiedy miał mniej więcej 6 lat! Fischer przyznał pewnego razu, że zna na pamięć wszystkie partie Steinitza. I nie prowokujcie mnie do rozpoczęcia dyskusji o unikalnych zdolnościach zapamiętywania Tala czy Iwanczuka.

Kiedy analizowałem partie Carlsena z Mistrzostw Świata w szachach szybkich i błyskawicznych w Arabii Saudyjskiej, rzeczywiście dostrzegłem, że stosuje on dziesiątki różnych schematów w swoich partiach i mówię tylko o schematach, o których wiem ja. Wyobraźcie sobie teraz setki schematów, znanych tylko Magnusowi! Zatem być może unikalna zdolność Norwega do rozpoznawania schematów - w oparciu o doskonałą pamięć - jest sekretem jego wielkiego sukcesu?

Pokażę Wam teraz kilka fragmentów z partii Carlsena, tak abyście wiedzieli o czym mowa.

Najpierw bardzo podstawowy przykład:

Jest to jeden z podstawowych schematów matowych, o których rozmawialiśmy w tym artykule. Nic wielkiego, przecież każdy doświadczony gracz powinien znać ten schamat na pamięć. Ale czy dostrzeglibyście go w następującej pozycji? Mimo to, Carlsen szuka dokładnie tego schematu, więc zaczyna maszerować swoim pionkiem 'h', nawet pomimo, że kosztuje go to nieco materiału:

Trzy lata temu napisałem artykuł o tym, co nazwałem "bardzo prostą pułapką, która regularnie występuje w partiach superacymistrzów." Dodałem także: "Po prostu nie umiem wyjaśnić jak to się dzieje, że czołowi szachiści świata wciąż dają się nabrać na ten sam schemat."

Także i Carlsen "oszukał" dokładnie w ten sam sposób jednego ze swoich przeciwników. Spróbuj wymyślić jak to zrobił.

Następną pozycję można znaleźć w wielu książkach szachowych. Dasz radę znaleźć rozwiązanie?

Teraz powinieneś od razu być w stanie znaleźć zwycięstwo czarnych w następującej pozycji.

Piękne zakończenie, ale Carlsen nie zagrał 54...We1! Jeśli zastanawiasz się, jak to się stało, że przeoczył takie proste uderzenie, to mam dla niego dobre usprawiedliwienie. Właściwa pozycja w partii była inna. Wyglądała bardzo podobnie do naszego schematu, więc zmieniłem ją tak, abyście mogli sprawdzić swoje umiejętności taktyczne. Oto jak przebiegała właściwa partia:

Każdy mistrz lub arcymistrz zna większość powszechnych szachowych schematów. Jednak tylko naklepsi gracze widzą je na 20 ruchów do przodu! Spójrz na kolejną pozycję:

Wygląda na mniej więcej równą. Ale Carlsen widzi zdublowane pionki u czarnych i wyobraża sobie dobrze znany pozycyjny schemat, charakterystyczny dla Obrony Nimzowitscha i wielu innych, podobnych otwarć. Omawialiśmy go w w tym artykule, kiedy analizowaliśmy bardzo starą partię Stauntona:

Zauważ jak czarne cierpiały przez całą partię z powodu swojego białopolowego gońca. Carlsen stosuje tę samą strategię blokady, którą widzieliśmy u Stauntona, a na końcu ten białopolowy goniec czarnych jest już bardzo silną figurą!

Wiem, że moje wyjaśnienie unikalnego talentu Magnusa Carlsena może wydawać się nieco naciągane. Bardzo prawdopodobne, że to nie tylko pamięć i rozpoznawanie schematów, ale coś jeszcze innego.

Ale co to może być? Technika gry końcowej? Moim zdnaniem Kramnik i Caruana mają ją na podobnym poziomie. Zmysł taktyczny? Aronian, Nakamura, Ding Liren, a także wielu innych czołowych arcymistrzów również potrafi dobrze liczyć!

Legendarny arcymistrz Korcznoj naprawdę wierzył, że Carlsen hipnotyzuje swoich przeciwników. Mimo że omawiałem to zagadnienie w moim dawnym artykule, to wciąż ciężko mi w to uwierzyć. Mam nadzieję, że nasi czytelnicy podzielą się swoimi opiniami i pomogą mi rozwikłać tę zagadkę!