Turniej Kandydatów - runda 1: Wspaniały duch walki na inaugurację turnieju

W pierwszym dniu Turnieju Kandydatów 2024 wszyscy arcymistrzowie pokazali bojowe nastawienie i gotowość do walki. Hikaru Nakamura dwa razy ofiarował wieżę w partii z Fabiano Caruaną. Partia Alirezy Firouzji z Praggnanandhą Rameshbabu obfitowała w kreatywne zagrania i kontrataki, a Vidit Gujrathi w starciu z Gukeshem Dommaraju zaskoczył przeciwnika, wyprowadzając zaskakujący cios. Ostatecznie wszystkie partie zakończyły się remisami, choć na szachownicach działo się naprawdę wiele.

W Turnieju Kandydatek prowadzenie objęła GM Tan Zhongyi, która pokonała swoją rywalkę z finału 2022-2023, GM Lei Tingjie. 

Początek drugiej rundy w piątek, 5 kwietnia, o godz. 20:45 czasu polskiego.

Wyniki - Turniej Kandydatów 

Wyniki - Turniej Kandydatek 

Ósmy mistrz świata, GM Mikhail Tal, powiedział kiedyś następujące słowa: „Marzeniem każdego szachisty jest zagranie meczu z mistrzem świata”.

Gracze, którzy zakwalifikowali się do Turnieju Kandydatów, są tylko o krok od spełnienia tego marzenia. 

Z zewnątrz wydaje się, że na drodze każdego z nich stoi siedmiu konkurentów. Jednak tak naprawdę największe wyzwanie stoi przed nimi samymi: Który z nich w ciągu najbliższych trzech tygodni będzie potrafił wykrzesać z siebie maksimum swoich możliwości?

Jak powiedział Caruana w wywiadzie przed turniejem: „Różnica nie będzie polegała wyłącznie na sile gry. Liczyć się będzie to, kto w tym turnieju zagra swoje najlepsze szachy”.

Różnica nie będzie polegała wyłącznie na sile gry. Liczyć się będzie to, kto w tym turnieju zagra swoje najlepsze szachy.

―Fabiano Caruana

Zawodnicy

W tym roku będziemy oglądać dość wyjątkową mieszankę zawodników. Na czele stawki znajdują się wieloletni faworyci, Caruana i Nakamura, którzy niedawno powrócili do szczytowej formy. Dwukrotny zwycięzca Turnieju Kandydatów, Nepomniachtchi, zagra z nadzieją na to, że po raz kolejny będzie mógł spróbować zdobyć tytuł mistrza świata po tym, jak w 2023 r. przegrał z GM Ding Lirenem drugą partię dogrywki w szachach szybkich.

Firouzja to z kolei najmłodszy gracz, który kiedykolwiek przekroczył poziom 2800, i który jest w stanie pokonać każdego w genialnym stylu. Z drugiej strony, jego kreatywny i taktyczny sposób gry może też skutkować pewnymi niedokładnościami.

W turnieju bierze również udział czterech debiutantów: Praggnanandhaa, Gukesh, Vidit i GM Nijat Abasov. Warto podkreślić, że Praggnanandhaa wyeliminował Caruanę z Pucharu Świata i pokonał Dinga w Tata Steel. Oceniając szanse dwóch najmłodszych graczy w swoim podcaście, GM Anish Giri powiedział: „[Praggnanandhaa i Gukesh] mogą wygrać ten turniej. Mogą wygrać, tylko po prostu nie można powiedzieć, że są faworytami. To wcale nie jest takie oczywiste, że nie wygrają. Trzeba zdawać sobie z tego sprawę”.

To wcale nie jest takie oczywiste, że [Praggnanandhaa albo Gukesh] nie wygrają. Trzeba zdawać sobie z tego sprawę.

―Anish Giri

Czy Abasov, który do turnieju przystępuje z rankingiem o 100 pkt niższym od reszty stawki, znajdzie się pod najcięższym ostrzałem? Giri uważa, że tak:

Wszyscy będą grać przeciwko niemu bardzo agresywnie. Rozumiesz? Gdyby go nie było, mogliby przygotować coś solidnego. A tak wszyscy musieli przygotować jakieś ostre warianty, ponieważ każdy z nich chce go pokonać.

GM David Howell zwrócił jednak uwagę na to, w jaki sposób Abasov może wykorzystać tę sytuację na swoją korzyść: 

Udało mu się wykorzystać swój niższy ranking jako supermoc podczas Pucharu Świata. Wabił swoich przeciwników w bardzo chaotyczne i skomplikowane pozycje, w których starali się go pokonać, a on był na to gotowy. Kontratakował lub po prostu znał te chaotyczne linie lepiej niż oni.

[Abasovowi] udało się wykorzystać swój niższy ranking jako supermoc podczas Pucharu Świata.

―David Howell

Informacje o uczestniczkach Turnieju Kandydatek można znaleźć w dalszej części artykułu. 

Nowe twarze vs. doświadczenie

Tegoroczny Turniej Kandydatów ma jedną z najniższych średnich wieku, a połowa stawki to debiutanci. Jak starcie nowicjuszy z doświadczonymi zawodnikami wpłynie na wyniki?

Caruana to zawodnik z największym doświadczeniem, choć on sam ma wątpliwości, na ile ten czynnik może być decydujący:

Swój pierwszy Turniej Kandydatów grałem w 2016 r., więc byłem wtedy bardzo niedoświadczony. Nie wiedziałem, jak się przygotować. Nie wiedziałem, czego się spodziewać. Ale nawet pomimo braku doświadczenia, byłem całkiem blisko zwycięstwa. Ostatecznie wygrał Sergey Karjakin, ale wszystko rozstrzygnęło się w ostatniej partii. Nawet z niewielkim doświadczeniem radziłem sobie całkiem nieźle.

Ostatnim razem, gdy grałem, pomimo tego, że miałem duże doświadczenie, nie poradziłem sobie zbyt dobrze. Nie wiem więc, jak duże znaczenie ma doświadczenie. Za każdym razem jest inaczej. Nie patrzę na niektórych młodszych graczy i nie myślę sobie: ponieważ to ich pierwszy raz, to prawdopodobnie nie zagrają dobrze i nie dadzą z siebie wszystkiego. Oczywiście może się zdarzyć, że ich debiut będzie trudny, ale równie dobrze mogą zagrać znakomicie.

• Turniej Kandydatów: Kreatywna i dynamiczna gra na szachownicach
• Turniej Kandydatek: Tan obejmuje prowadzenie

Turniej Kandydatów: Kreatywna i dynamiczna gra na szachownicach

Caruana vs. Nakamura: 1/2-1/2

Rywalizacja między obecnym numerem dwa i trzy na świecie trwa już od ponad dekady. W ostatnim czasie lepiej radził sobie Nakamura, który wygrał z Caruaną w zeszłorocznym Grand Swiss, a także w ostatniej rundzie Norway Chess, gdzie ostatecznie zdobył tytuł mistrzowski.

Nakamura zaskoczył swojego rodaka niecodziennym posunięciem 6...e5 w otwartym wariancie obrony sycylijskiej, które wcześniej było uważane za korzystne dla białych. Nakamura grał ruchy w debiucie niemal od ręki, natomiast Caruana poświęcał sporo czasu na namysł. Z pewnością musiał się wtedy zastanawiać, jakiego asa może mieć w rękawie ten streamer...

Pomimo zaskoczenia, wydawało się, że Caruana zyskał komfortową przewagę, doprowadzając partię do spokojnej gry środkowej, jednak nagle Nakamura ofiarował wieżę, rozrywając skrzydło królewskie przeciwnika.

Caruana wyglądał na bardzo zaskoczonego i długo nie mógł zdecydować się na swoją odpowiedź. Komentująca tę partię GM Judit Polgar stwierdziła:

To jasne, że ten ruch był dla Fabiano jak zimny prysznic. Był to dla niego prawdziwy szok. Czuł już, tak jak my, że pozycja białych jest dość stabilna i w partii możliwe są dwa wyniki... Widzimy, że Fabiano ma coraz mniej czasu na zegarze, co nie pomaga mu w radzeniu sobie z tą wyjątkową i nieoczekiwaną sytuacją, bo to dopiero 23. posunięcie.

Mieć 25 minut w tej pozycji i myśleć: O co chodzi? Nie mogę zagrać Kxf2, bo to doprowadzi do wiecznego szacha. Co? Jak to możliwe, że popełniłem taki poważny błąd? Widać to w mowie ciała Fabiano: zatopił twarz w dłoniach. Czuje się bardzo niekomfortowo.

To jasne, że ten ruch był dla Fabiano jak zimny prysznic. 

―Judit Polgar

Początkowo Caruanie udało się uniknąć agresywnej gry przeciwnika, ale zainwestował w to tak dużo czasu, że później odbiło mu się to czkawką. Gdy do kontroli czasu zostało mu dziewięć minut na 12 posunięć, pretendent do tytułu mistrza świata z 2018 r. zagrał niedokładnie (wymienił wieże), zmniejszając tym samym swoje szanse na wygraną z uwagi na obecność na szachownicy różnobarwnych gońców. 

Widząc, że pionek z linii a Caruany był dla niego ostatnią szansą na zwycięstwo, Nakamura po raz drugi zaoferował poświęcenie wieży, żeby zneutralizować to zagrożenie.

Caruana nadal próbował wywierać presję, ale było jasne, że po jego przewadze nie ma już śladu.

With a twist of his queen into the e3-square, Nakamura offers a draw. After some thought, Caruana accepted — a 47th classical game unbeaten for Hikaru! #FIDECandidates pic.twitter.com/kjRY8gH1YP

— chess24 (@chess24com) April 4, 2024

Nakamura dzieli się swoimi spostrzeżeniami na temat tej partii w poniższym nagraniu.

Analizę partii Nakamury z Caruaną przygotował również IM Dawid Czerw.

Gukesh vs. Vidit: 1/2-1/2

Wybór debiutu przez Gukesha jest dobitnym przykładem na to, jak bardzo współczesne szachy otworzyły się na dziwaczne pomysły. Mając rozwinięte tylko skoczki, Gukesh poświęcił dwa ruchy na manewr wieżą na skrzydle hetmańskim, podczas gdy jego niezroszowany król i reszta figur przyglądali się temu ze swoich pól startowych.

Pomimo nietypowego ustawienia białych na szachownicy, Vidit początkowo wybrał stabilną i standardową pozycję, jednak po kilku posunięciach zmienił zdanie i poświęcił piona, chcąc uzyskać w zamian inicjatywę.

Chwilę później Vidit zdecydował się na odważną ofiarę gońca, przygotowując motyw odciągnięcia. Polgar zareagowała w następujący sposób: „Byłam w szoku, gdy zobaczyłam Gg4 na szachownicy. To było bardzo spektakularne posunięcie”. 

Byłam w szoku, gdy zobaczyłam Gg4 na szachownicy. To było bardzo spektakularne posunięcie.

―Judit Polgar

Na swoje szczęście Gukesh dostrzegł możliwość wymuszenia powtarzania ruchów, dzięki czemu uniknął zagrożenia ze strony przeciwnika.

Firouzja vs. Praggnanandhaa: 1/2-1/2

Firouzja i Praggnanandhaa to dwaj młodzi arcymistrzowie znani z kreatywnego podejścia do gry, a ich starcie w 1. rundzie spełniło pokładane w nim nadzieje. Firouzja zagrał bardzo zaskakujący debiut, umieszczając swoje figury na nietypowych polach i celowo pozwalając na otwarcie swojego skrzydła królewskiego. Gdy reprezentant Francji błyskawicznie ustawiał nowatorską pozycję, Howell zauważył: „Najwyraźniej Alireza spędził kilka tygodni zagłębiając się w niuanse tych dziwacznych linii w partii hiszpańskiej”.

Gdy Praggnanandhaa próbował przeciwstawić się Firouzji za pomocą pragmatycznego, agresywnego ustawienia, pochodzący z Iranu arcymistrz poświęcił piona, by stworzyć sobie szanse na atak. Młody Hindus odwzajemnił się jednak niesamowitą ofiarą i wymusił wiecznego szacha.

To właśnie to niezwykle zacięte starcie zostało wybrane na naszą partię dnia. Zapraszamy do zapoznania się z poniższą analizą autorstwa GM Rafaela Leitao.

Abasov vs. Nepomniachtchi: 1/2-1/2

Pomimo 126-punktowej różnicy w rankingu Abasov nie miał problemów z ugraniem remisu, czym przerwał serię zwycięstw Nepomniachtchiego czarnymi w pierwszych rundach turniejów kandydatów. W 2022 r. Nepomniachtchi rozpoczął turniej od zwycięstwa czarnymi nad Dingiem, a w 2020 r. w pierwszej rundzie ograł czarnymi Giriego.

W środkowej fazie partii, gdy pozycja mocno się otworzyła, przez chwilę wydawało się, że Nepomniachtchi ma szanse na zdobycie przewagi. Abasov pewnie doprowadził jednak do końcówki, w której nie miał problemu z utrzymaniem remisu.

Zapytany o swój cel na ten turniej, Abasov odpowiedział: „Cieszyć się każdą partią i zdobyć jak najwięcej punktów”.

W drugiej rundzie zmierzą się m.in. najmłodsi zawodnicy turnieju, Praggnanandhaa i Gukesh. Zapowiada się bardzo intensywne starcie. 

Turniej Kandydatek: Tan obejmuje prowadzenie

W Turnieju Kandydatek biorą udział wszystkie zawodniczki z pierwszej ósemki z wyjątkiem GM Hou Yifan i aktualnej mistrzyni świata GM Ju Wenjun. 

Najwyższy ranking wśród uczestniczek ma zajmująca aktualnie 3. pozycję na świecie wśród kobiet, GM Aleksandra Goryachkina. Poprzednia pretendentka, Lei, liczy na kolejną szansę na grę w meczu o mistrzostwo świata kobiet. Tan to 16. mistrzyni świata kobiet i finalistka Turnieju Kandydatek w latach 2022-2023, a GM Humpy Koneru jest trzecią najwyżej notowaną kobietą w historii szachów. 

Lei vs. Tan: 0-1

Tan rozpoczęła od kluczowego zwycięstwa nad Lei, rewanżując się tym samym za finałową porażkę w poprzednim Turnieju Kandydatów. Zawodniczki od samego początku postawiły na niezbalansowaną pozycję. Lei grała na skrzydle hetmańskim, szukając szans w grze pozycyjnej, natomiast Tan skupiła się na budowaniu ataku na skrzydle królewskim. 

W pewnym momencie partii Lei zaproponowała wymianę hetmanów, by powstrzymać atak Tan, jednak odbyło się to kosztem jej struktury pionowej. Wkrótce Tan zdobyła piona i dzięki energicznej grze w końcówce zapewniła sobie cały punkt.

Goryachkina vs. Lagno: 1/2-1/2

W najkrótszej partii 1. rundy miał miejsce emocjonujący moment. Gdy GM Kateryna Lagno próbowała uniemożliwić skoczkowi Goryachkiny dotarcie na istotne pole na skrzydle królewskim, Goryachkina i tak wykonała to posunięcie. 

Muzychuk vs. Salimova: 1/2-1/2

Zarówno GM Anna Muzychuk, jak i IM Nurgyul Salimova grały agresywnie, walcząc o inicjatywę w środkowej fazie partii. Ostatecznie ich wysiłki doprowadziły do dynamicznej równowagi.

Vaishali vs. Humpy: 1/2-1/2

Vaishali Rameshbabu, która już niedługo otrzyma tytuł GM-a, oraz Humpy rozegrały finezyjny, pełny manewrów pojedynek, który jednak przez cały czas był bardzo wyrównany i ostatecznie zakończył się podziałem punktu.

W drugiej rundzie Tan będzie miała kolejną szansę na rewanż. Obecna liderka zmierzy się z Vaishali, która bardzo wyraźnie pokonała ją w Grand Swiss, przypieczętowując tym samym swój awans do Turnieju Kandydatek. 

Turniej Kandydatów FIDE i Turniej Kandydatek FIDE to jedne z najważniejszych turniejów organizowanych przez FIDE w tym roku. Ośmiu szachistów i osiem szachistek rywalizuje o prawo do walki o koronę z aktualnym mistrzem świata GM Ding Lirenem i mistrzynią świata GM Ju Wenjun.

Poprzednie artykuły:

• How To Watch The 2024 FIDE Candidates Tournaments (j. ang.)
• Magnus Carlsen Ranks The Candidates Players (j. ang.)
• Who Should You Root For In The 2024 Women's Candidates Tournament? (j. ang.)
• Who Should You Root For In The Candidates Tournament? (j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów? Oto, co mówią statystyki!
• How To Become The Chess World Champion (j. ang.)