Turniej Kandydatów 2024 – runda 12: Nakamura, Nepomniachtchi i Gukesh na wspólnym prowadzeniu

Na dwie rundy przed końcem Turnieju Kandydatów FIDE 2024 trzech zawodników zajmuje wspólne pierwsze miejsce: GM Ian Nepomniachtchi, GM Hikaru Nakamura i GM Gukesh Dommaraju. Nakamura zaliczył hat tricka, wygrywając trzecią partię z rzędu, tym razem przeciwko GM-owi Alirezie Firouzji, a Gukesh pokonał GM-a Nijata Abasova, dzięki czemu dogonił Nepomniachtchiego, który zremisował z GM Praggnanandhą Rameshbabu. Pół punktu za nimi plasuje się GM Fabiano Caruana, który pokonał GM-a Vidita Gujrathiego.

Trzy remisy w Turnieju Kandydatek 2024 FIDE nie mówią wszystkiego o przebiegu rundy. Na prowadzeniu nadal znajduje się GM Tan Zhongyi, która uratowała remis w przegranej pozycji z IM Nurgyul Salimovą, a pół punktu za nią jest GM Lei Tingjie, której nie udało się zrealizować przewagi w wygranej pozycji z GM Kateryną Lagno. Po przegraniu czterech partii z rzędu, IM Vaishali Rameshbabu odniosła trzecie kolejne zwycięstwo, pokonując GM Annę Muzychuk - była to jedyna rozstrzygnięta partia w turnieju kobiet. 

Piątek będzie ostatnim dniem przerwy, a runda nr 13 rozpocznie się w sobotę, 20 kwietnia, o godzinie 20:45 czasu polskiego.

Wyniki - Turniej Kandydatów

Wyniki - Turniej Kandydatek

• Turniej Kandydatów: Nakamura, Gukesh i Caruana cały czas depczą Nepomniachtchiemu po piętach
• Turniej Kandydatek: Wszystko idzie niezgodnie z planem, poza tym, że prowadzi Tan

Turniej Kandydatów: Nakamura, Gukesh i Caruana cały czas depczą Nepomniachtchiemu po piętach

Do końca Turnieju Kandydatów pozostały jeszcze dwie rundy, a o prawo gry z mistrzem świata GM-em Ding Lirenem walczy aż czterech zawodników. Po ostatniej rundzie największe szanse na zwycięstwo w turnieju po raz pierwszy ma Nakamura.

Jest jeszcze jeden fakt, który również przemawia na korzyść Nakamury. Od 2013 r. zwycięzcą Turnieju Kandydatów zawsze zostaje zawodnik, który ma na koncie najwięcej zwycięstw w turnieju. Po 12 rundach Nakamura ma pięć zwycięstw, Gukesh cztery, a Nepomniachtchi i Caruana po trzy.

Turniej jest jednak bardzo zacięty i niezależnie od powyższych statystyk wszyscy czterej gracze mają realne szanse na zwycięstwo. Przejdźmy teraz do opisów poszczególnych partii.

Jako pierwsza zakończyła się partia Nepomniachtchi-Praggnanandhaa, w której grający białymi dwukrotny pretendent do tytułu mistrza świata zdecydował się na wariant wymienny w obronie francuskiej. Obaj gracze byli zadowoleni z wczesnego odejścia od teorii po 5...Sge7 6.a3, ale w symetrycznej pozycji żaden z nich nie zrobił żadnego wyraźnego postępu. Nikt nie poniósł strat, nikt zbyt wiele nie zyskał—remis.

Remis Nepomniachtchiego był szansą dla innych graczy na dogonienie bądź zbliżenie się do lidera. I dokładnie tak się stało.

W partii Nakamury z Firouzja również zobaczyliśmy wariant wymienny w obronie francuskiej, jednak w tym przypadku rozgrywka była dużo bardziej dynamiczna. Nakamura narzucił kierunek gry za pomocą 6.c5 Ge7 7.Ha4+, a w grze środkowej poświęcił pionka. O pozycji po 16.0-0 powiedział: „To prawdopodobnie kluczowy moment partii. Albo białe stoją dużo lepiej, albo pozycja czarnych jest zupełnie w porządku”.

W skomplikowanej grze środkowej Firouzja niepotrzebnie pobił wieżę ruchem 21...Sxe1?, wymieniając ją za dwie lekkie figury. Nakamura szybko wykorzystał niedokładność przeciwnika i zyskał przewagę, jednak reprezentant Francji dostał w partii drugą szansę po 34.Ge1? w wykonaniu białych. Na konferencji prasowej Firouzja pokazał też atak matowy, którego nie znalazł Nakamura, zaczynający się od ruchu 34.Wc7+.

Gdy wydawało się, że Firouzji uda się zremisować, tuż po kontroli czasu zagrał przegrywające posunięcie 41...g5??. Nakamura wygrał partię, która niemal wymknęła mu się spod kontroli.

Na konferencji prasowej zapytano Nakamurę o czynnik, który jego zdaniem zadecyduje o zwycięstwie w turnieju. Odpowiedział: „Prawdopodobnie będzie to po prostu doświadczenie. Fabiano, ja i Ian mamy naprawdę duże doświadczenie. Wszyscy trzej jesteśmy do pewnego stopnia przyzwyczajeni do takiej sytuacji... ale na pewno będzie bardzo ciekawie”. Należy zauważyć, że w momencie, gdy to powiedział, Gukesh nie wygrał jeszcze swojej partii.

Wszyscy trzej jesteśmy do pewnego stopnia przyzwyczajeni do takiej sytuacji.

—Hikaru Nakamura

Analizy partii w wykonaniu Nakamury można posłuchać w poniższym materiale wideo.

Podobnie jak w rundzie 10, Caruana dopełnił dzieła „amerykańskiego odrodzenia”, odnosząc po zwycięstwie Nakamury swoje własne, przeciwko Viditowi.

Caruana zagrał partię włoską i powiedział, że po 20.c4! był „bardzo zadowolony” ze swojej pozycji. „Mam trwałą przewagę. Jego piony na skrzydle hetmańskim są słabe... [i] stoi nieco pasywnie”.

Według Caruany, Vidit niepotrzebnie wyprowadził swojego króla na środek szachownicy i popełnił błąd, grając 34.Wd5! Gdyby wrócił królem na skrzydło królewskie, miałby rekompensatę, natomiast w partii reprezentant Indii próbował znaleźć schronienie na skrzydle hetmańskim—a tam go nie znalazł.

Naszą partię dnia skomentował GM Rafael Leitao.

Zapytany o swoich rywali, którzy na razie go wyprzedzają, Caruana odpowiedział: „Nie martwię się tym, ponieważ nie mogę tego kontrolować. Zepsułem kilka rzeczy na początku turnieju. Przegrałem z Hikaru i jest czego żałować, ale w tym momencie mogę tylko próbować nadrobić zaległości i zobaczymy, co będzie dalej. Przynajmniej wygrałem!”

Przegrałem z Hikaru i jest czego żałować, ale w tym momencie mogę tylko próbować nadrobić zaległości i zobaczymy, co będzie dalej. Przynajmniej wygrałem!

—Fabiano Caruana

Jaki czynnik według Caruany zadecyduje o zwycięstwie w turnieju? „Zdecydowanie nerwy... i najprawdopodobniej trochę szczęścia, ponieważ nie da się wygrywać partii, jeśli przeciwnicy grają perfekcyjnie”.

Pod względem debiutowym partia Abasov-Gukesh była najbardziej rozrywkowym pojedynkiem dnia. Chociaż Abasov przegrał już wcześniej cztery partie, to przed tą rundą ani razu nie został pokonany, gdy grał białymi.

Jak więc wygrać czarnymi z dobrze przygotowanym, silnym arcymistrzem, który chce zremisować? Należy zrobić coś kreatywnego w debiucie, na przykład coś takiego:

GM Anish Giri zwrócił uwagę, że podobną ideę w 2023 r. zagrał Carlsen w partii z Nakamurą, ale wówczas był to inny debiut. Początkowa faza gry doprowadziła do wyjątkowej pozycji, o której po 22. posunięciu Gukesh powiedział: „Białe mają jakąś aktywność, ale czarne radzą sobie bardzo dobrze. Mam placówkę na czarnym polu, a pionek z c3 jest słaby”.

Nastolatek z Indii ostatecznie wymienił hetmany, zdobył piona w końcówce i zrealizował przewagę pomimo tego, że na początku jego przeciwnik miał wystarczającą rekompensatę. To tyle w skrócie, a więcej szczegółów można znaleźć w poniższej analizie:

Jaki czynnik zdaniem Gukesha zadecyduje o zwycięstwie w turnieju? „Myślę, że sporą szansę na zwycięstwo będzie miał ten, kto zagra dobre szachy w ostatnich dwóch rundach i zdoła zachować koncentrację”.

Myślę, że sporą szansę na zwycięstwo będzie miał ten, kto zagra dobre szachy w ostatnich dwóch rundach i zdoła zachować koncentrację.

—Gukesh Dommaraju

Pod koniec konferencji prasowej zapytano Gukesha, czy chciałby powiedzieć coś swoim rodakom, Praggnanandzie i Viditowi, którzy na swoją kolejną szansę w Turnieju Kandydatów będą musieli poczekać kolejne dwa lata. Odpowiedział: „Cóż, to indywidualny turniej i jedyną osobą, na której mi zależy, jestem ja sam, więc raczej niekoniecznie”.

Jeśli do niedzieli nie zostanie wyłoniony pojedynczy zwycięzca, w poniedziałek odbędą się dogrywki. Jeśli na wspólnym pierwszym miejscu znajdzie się dwóch zawodników, rozegrają dwupartiowy mecz tempem 15+10. Jeśli graczy z taką samą liczbą punktów będzie więcej, rozegrają turniej kołowy również tempem 15+10. Potem, jeśli utrzyma się remis, przejdą do dwupartiowego meczu blitza tempem 3+2 i w razie potrzeby będą rozgrywać kolejne partie blitza, aż do wyłonienia zwycięzcy.

Poniżej znajdują się kojarzenia dwóch ostatnich rund:

Runda 13:

• Nepomniachtchi -  Nakamura
• Praggnanandhaa - Caruana
• Vidit - Abasov
• Gukesh - Firouzja

Runda 14:

• Nakamura - Gukesh 
• Firouzja - Vidit
• Abasov - Praggnanandhaa
• Caruana - Nepomniachtchi

Turniej Kandydatek: Wszystko idzie niezgodnie z planem, poza tym, że prowadzi Tan

Po 12 rundach Turnieju Kandydatek wytypowanie ostatecznej zwyciężczyni jest nieco prostsze niż w przypadku Turnieju Kandydatów. Zanosi się na to, że zwycięży Tan lub Lei i najprawdopodobniej będzie to Tan. Tak czy inaczej, prawie na pewno kolejną mistrzynią świata będzie Chinka, ponieważ broniąca tytułu GM Ju Wenjun to ich rodaczka.

Można uczciwie powiedzieć, że prawie każda partia w rundzie nr 12, z wyjątkiem pojedynku Vaishali, zakończyła się „nie tak, jak powinna”. Salimova powinna była wygrać z Tan, Lei powinna była pokonać Lagno, a GM Humpy Koneru mogła ograć GM Aleksandrę Goryachkinę. Zamiast tego padły trzy remisy. Przyjrzyjmy się temu, co działo się na szachownicach.

Starcie Salimovej z Tan było najważniejszym pojedynkiem pod względem klasyfikacji turniejowej, a pochodząca z Bułgarii mistrzyni międzynarodowa była o krok od wygrania jednej z najlepszych partii w swojej karierze. Podczas transmisji GM Daniel Naroditsky nazwał tę partię „arcydziełem w stylu Karpova”.

W partii angielskiej Salimova miała przewagę mobilnych pionów na skrzydle królewskim, natomiast jej przeciwniczka z trudem pchała własne piony na skrzydle hetmańskim. Bułgarka sprawiła, że wszystko wyglądało bardzo prosto—po prostu maszerowała pionami w górę planszy, a wywierana presja prowokowała słabości w obozie przeciwniczki.

Tan powiedziała: „Dzisiaj w debiucie... prawdopodobnie powinnam była zagrać bardziej aktywnie.... Już prawie chciałam się poddać, ale kiedy zagrała 43.f6?! zamiast g6, poczułam, że mogę mieć jeszcze jakąś nadzieję”. Ten ruch nie zepsuł jeszcze zwycięstwa, ale po 50.Gxf7??, zagranym przez Salimovą gdy miała zaledwie siedem minut na zegarze, cała wyrobiona przez kilka godzin przewaga wyparowała i na szachownicy stanęła całkowicie remisowa pozycja. Nie chodziło o błąd typowo szachowy—to były nerwy.

Na czym polega sekret pozwalający przetrwać przegrane pozycje? Tan powiedziała: „Kiedy stoję naprawdę gorzej, nie czuję związanej z tym presji, ponieważ w takim przypadku przebiegiem partii steruje przeciwnik, a ty po prostu starasz się dać z siebie wszystko”.

Kiedy stoję naprawdę gorzej, nie czuję związanej z tym presji.

—Tan Zhongyi

Gdyby Tan przegrała tę partię, Lei prawdopodobnie wyprzedziłaby ją w klasyfikacji. Jednak również dla Leu los miał zupełnie inne plany.

Poprzedniego dnia Lei przetrwała przegraną pozycję przeciwko Muzychuk, a dziś doświadczyła czegoś zupełnie przeciwnego—w partii z Lagno nie była w stanie doprowadzić do końca zwycięskiego ataku.

W partii zobaczyliśmy ekscytujący wariant obrony francuskiej, często grany przez GM-a Arjuna Erigaisiego w blitzu, w którym czarne ostatecznie wykonały długą roszadę. Po 14.Sf3? Gc6, „zły francuski goniec” czarnych przeistoczył się w silną ofensywną figurę. Lei wszystko zrobiła dobrze: zdublowała białe piony, przypuściła szturm własnymi pionami, usunęła obrońcę skrzydła królewskiego z pola g3—aby zakończyć ten jednostronny pojedynek, musiała tylko znaleźć jedyne posunięcie 26...Hb6!

Jedno przeoczenie, 26...Sf3?, pozwoliło białym uzyskać równowagę pomimo tego, że ich król był nagi. Partia skończyła się wiecznym szachem.

Po zakończeniu partii Lei nie była zbyt zmartwiona wynikiem, biorąc pod uwagę to, że los pozwolił jej przetrwać w poprzedniej rundzie. W wywiadzie z Kleinem powiedziała: „Może nie wygrałam dzisiaj dlatego, że udało mi się uratować wczorajszy pojedynek? Wychodzi więc na to..., że jest sprawiedliwie!”

Może nie wygrałam dzisiaj dlatego, że udało mi się uratować wczorajszy pojedynek?

—Lei Tingjie

Trudno nie współczuć Muzychuk w tym turnieju. O ile Vaishali zanotowała fatalną serię czterech porażek, to jednak odbiła się od niej, odnosząc trzy zwycięstwa z rzędu. Muzychuk nigdy nie udało się zrehabilitować za niewykorzystane szanse i przez 12 rund, choć miała wiele zwycięskich pozycji, nie udało jej się wygrać ani jednej partii.

W partii Ukrainka poświęciła jakość już w debiucie, wyraźnie próbując przełamać swoją złą passę. W niezwykle skomplikowanej grze środkowej, po 42.Hf2? okazało się, że lekkie figury Muzychuk są zbyt daleko nie mają dostatecznego wsparcia.

Vaishali skomentowała: „Zaczęłam od szczęśliwego zwycięstwa z Salimovą. Miałam kompletną przegraną, ale jakoś udało mi się ją przechytrzyć, a w ostatnich dwóch dniach grałam dobre partie, więc jestem z tego powodu bardzo zadowolona”.

Vaishali i jej brat, Praggnanandhaa, są jedną z najsilniejszych par rodzeństwa w historii szachów i pierwszą, która zagrała razem w Turnieju Kandydatów. Zapytana, czy razem pracują nad szachami, powiedziała: „Dużo rozmawiamy o szachach, a ja staram się podkradać jego debiuty”. Dodała też: „Zawsze, gdy wstaję od szachownicy, pierwszą planszą, którą sprawdzam, jest partia Pragga... Myślę, że on ma tak samo”.

Zawsze, gdy wstaję od szachownicy, pierwszą planszą, którą sprawdzam, jest partia Pragga.

—Vaishali Rameshbabu

Najszybciej, bo już w 25. posunięciu, zakończyła się partia pomiędzy Goryachkiną i Humpy. Nie było to jednak spowodowane brakiem walki. Co ciekawe, Humpy, podobnie jak Gukesh w swojej partii w tej samej rundzie, zagrała wczesne ...h6, choć w zupełnie innym otwarciu.

Goryachkina poświęciła piona i zanim go odzyskała, stanęła gorzej. Humpy miała 25 minut czasu do namysłu, ale nie udało jej się znaleźć potężnego 22...Gd8!! (żeby to posunięcie zadziałało, trzeba było również zobaczyć 23...Wa6!), które natychmiast wygrywało. Zamiast tego partia zakończyła się trzykrotnym powtórzeniem pozycji.

Po dwóch porażkach z rzędu Goryachkina przerwała złą passę, choć jej marzenia o tytule mistrzyni świata będą musiały jeszcze poczekać. Humpy rozpoczęła pierwszą połowę turnieju bez żadnego zwycięstwa i z dwiema porażkami, ale druga część rozgrywek jest w jej wykonaniu dużo lepsza.

Poniżej znajdują się kojarzenia dwóch ostatnich rund:

Runda nr 13:

• Salimova - Lagno
• Tan - Goryachkina
• Humpy -  Muzychuk
• Vaishali - Lei 

Runda nr 14:

• Lagno - Vaishali 
• Lei - Humpy
• Muzychuk - Tan
• Goryachkina - Salimova

Zachęcamy do obejrzenia naszej playlisty z podsumowaniami Turnieju Kandydatów (kliknij tutaj).

Turniej Kandydatów FIDE i Turniej Kandydatek FIDE to jedne z najważniejszych turniejów organizowanych przez FIDE w tym roku. Ośmiu szachistów i osiem szachistek rywalizuje o prawo do walki o koronę z aktualnym mistrzem świata GM Ding Lirenem i mistrzynią świata GM Ju Wenjun.

Podsumowania rund:

• Turniej Kandydatów 2024 – runda 11: Nepomniachtchi i Tan ponownie na samotnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 10: Zwycięstwa Nakamury i Caruany, wspaniała seria Lei
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 9: Vidit drugi raz pokonuje Nakamurę, Tan ponownie na samotnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 8: Nakamura pokonuje Caruanę, Gukesh ponownie dołącza do Nepomniachtchiego na fotelu lidera
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 7: Firouzja wygrywa z Gukeshem, Nepomniachtchi ponownie na samotnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 6: Tan umacnia się na prowadzeniu, zwycięstwa Vidita i Praggnanandhy
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 5: Wygrane Gukesha i Nakamury, Nepomniachtchi cudem ratuje remis z Praggnanandhą
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 4: Nepomniachtchi na prowadzeniu po wygranej z Viditem, Tan cudem ratuje remis
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 3: Zwycięstwa Praggnanandhy i Vaishali
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 2: Wszystkie partie rozstrzygnięte, Vidit przerywa niepokonaną serię Nakamury
• Turniej Kandydatów 2024 - runda 1: Wspaniały duch walki na inaugurację turnieju

Artykuły sprzed rozpoczęcia turnieju:

• How To Watch The 2024 FIDE Candidates Tournaments (j. ang.)
• Magnus Carlsen Ranks The Candidates Players (j. ang.)
• Who Should You Root For In The 2024 Women's Candidates Tournament? (j. ang.)
• Who Should You Root For In The Candidates Tournament? (j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów? Oto, co mówią statystyki!
• How To Become The Chess World Champion (j. ang.)