Bateria
Bateria? Czy do gry w szachy potrzeba baterii? Oczywiście, że nie! W szachach termin „bateria” odnosi się do specjalnego ustawienia figur na szachownicy. Poznajmy szczegóły!
Oto wszystko, co trzeba wiedzieć na temat baterii w szachach:
Czym jest bateria w szachach?
Bateria w szachach oznacza ustawienie konkretnych figur na szachownicy na jednej linii (np. dwie wieże lub wieża+hetman) lub na jednej diagonali (goniec+hetman). W poniższej pozycji białe wieże tworzą baterię na linii f:
Baterię na otwartej lub półotwartej linii tworzą najczęściej figury ciężkie (dwie wieże lub wieża i hetman), ale jak już wspomnieliśmy, termin ten może się również odnosić do ustawionych na jednej diagonali gońca i hetmana. Bateria gońca z hetmanem często nazywana jest również maczugą. Na poniższym diagramie białopolowy goniec z b1 i hetman z d3 tworzą maczugę na diagonali b1-h7:
Dlaczego baterie w szachach są takie ważne?
Warto znać pojęcie i idee stojące za baterią w szachach, ponieważ dzięki takiemu ustawieniu figur możemy wywierać na przeciwnika ogromną presję na linii bądź diagonali. Bardzo często dzięki utworzeniu baterii można wygrać partię. Przykładem niezwykle potężnej baterii jest tzw. działo Alechina. Jest to specyficzne ustawienie trzech ciężkich figur, w którym na przedzie znajdują się dwie wieże, a za nimi stoi jeszcze hetman.
Były mistrz świata Aleksander Alekhine ustawił swoje słynne działo (po ruchu 26.Hc1) w partii z Aaronem Nimzowitschem, która odbyła się w San Remo w 1930 r.:
Jak widzisz, potężna bateria na linii c unieruchomiła znaczną część czarnego wojska, które musi skupiać się na defensywie. Alekhine wygrał powyższą partię zaledwie kilka ruchów później. Oto zapis całego pojedynku:
Sprawdź się!
Skoro wiesz już, czym jest bateria w szachach i dlaczego jest taka ważna, sprawdźmy, czy uda Ci się samemu utworzyć ją na szachownicy. W poniższej partii pomiędzy GM-em Daniilem Dubovem a GM-em Yu Yangyi z turnieju Tata Steel 2020 Chińczyk zagrał właśnie posunięcie 18...Sd7. W jaki sposób białe mogą ustawić baterię? (Podpowiedź: w tej pozycji można to zrobić na więcej niż jeden sposób!)
W partii Dubov zagrał 19.Hd6 i stworzył baterię na linii d. Zauważ, że taki sam efekt uzyskałby za pomocą ruchów 19.Hd2 oraz 19.Hd4.
Przejdźmy do kolejnego przykładu. W jaki sposób w poniższej pozycji czarne mogą stworzyć baterię i zagrozić matem w jednym ruchu?
Bardzo dobrze! Po ruchu 1...Hf6 czarne ustawiły baterię (maczugę) na przekątnej a1-h8, stwarzając jednocześnie dwie groźby: mata w jednym ruchu na polu b2 oraz zbicia skoczka z f4. Świetna robota!
Podsumowanie
Teraz wiesz już, czym jest bateria w szachach, dlaczego jest taka ważna i jak ustawić ją na szachownicy! Więcej informacji na temat baterii możesz znaleźć w tej lekcji wideo.
