Mat na ostatniej linii

W szachach prawie zawsze dobrym pomysłem jest chronienie króla za pionami i z dala od centrum szachownicy. Czy wiesz jednak, że taka strategia może czasami przynieść odwrotny skutek? Właśnie dlatego należy zawsze uważać na mata na ostatniej linii.

• Co to jest mat na ostatniej linii?
• Dlaczego mat na ostatniej linii jest taki ważny?
• Sprawdź się!
• Podsumowanie

Co to jest mat na ostatniej linii?

W szachach, mat na ostatniej linii to taki rodzaj mata, kiedy jeden z zawodników atakuje króla przeciwnika na ostatniej linii (tzn. na pierwszej linii w przypadku białych i na ósmej w przypadku czarnych). Warunkiem koniecznym do dania tego rodzaju mata jest to, że droga ucieczki króla musi być zablokowana przez jego własne figury.

Do mata na ostatniej linii można również doprowadzić przy pomocy innych, atakujących króla figur.

Zachęcamy do obejrzenia poniższego nagrania na temat mata na ostatniej linii, którego autorem jest IM Kostia Kavutskiy.

Dlaczego motyw mata na ostatniej linii jest taki ważny?

Mat na ostatniej linii to jeden z najbardziej podstawowych motywów matowych w szachach. Ponieważ najlepszą drogą do zapewnienia bezpieczeństwa królowi jest wykonanie roszady, bardzo często możemy spotkać się z poniższym ustawieniem pionów na szachownicy, które sprzyja tego rodzaju motywom taktycznym.

Dostrzeganie słabości ostatniej linii może być bardzo skuteczną bronią w naszym arsenale. Aby zobaczyć, w jaki sposób można taką słabość wykorzystać, zapoznajmy się z poniższym przykładem.

W kolejnej partii rozegranej pomiędzy IM Andreasem Moenem oraz GM Veselinem Topalovem, czarne spostrzegły, że ostatnia linia białych jest bardzo słaba. Gdyby tylko dało się zablokować dostęp do linii h białemu hetmanowi, wówczas Topalov mógłby poświęcić hetmana i dać przeciwnikowi mata. Topalov znalazł jednak bardzo sprytny sposób na odciągnięcie hetmana, a mianowicie Gh6. Moen pobił gońca, żeby uniknąć straty materiału, jednak to pozwoliło Topalovowi wyprowadzić decydujący cios.

Słabość ostatniej linii przeciwnika można wykorzystać również do innych celów, niż tylko do mata. Już samo stworzenie groźby matowej może doprowadzić do zdobycia materiału. Poniżej znajduje się przykład z partii rozegranej pomiędzy GM Svetozarem Gligoricem a GM Bobbym Fischerem. W poniższej pozycji Gligoric dopiero co przestawił wieżę na pole f2.

Fischer zaatakował i przestawił swojego skoczka na d3, atakując jednocześnie hetmana i wieżę. Pomimo tego, że na d1 znajduje się wieża, która pozornie chroni pole d3, to jednak nie może ona opuścić ostatniej linii, ponieważ wówczas Fischer zamatowałby Gligorica ruchem Ha1#. Z jakością mniej, białe dość szybko zdecydowały się poddać partię.

Jak pokazują powyższe przykłady, wykorzystywanie w swoich partiach motywu mata na ostatniej linii może być szybkim sposobem na zdobycie decydującej przewagi. Nie wolno dopuścić do tego, by to przeciwnik wykorzystał słabość naszej ostatniej linii. Gdy już nauczysz się wykorzystywać tę broń przeciwko swoim oponentom, znajdziesz się na właściwej drodze do szachowego mistrzostwa.

Sprawdź się

Teraz, gdy poznałeś już ideę mata na ostatniej linii, nadszedł czas, by sprawdzić swoją wiedzę w praktyce – czy potrafisz umiejętnie wykorzystać zdobytą wiedzę na swoją korzyść? Rozwiąż poniższe zagadki, wykorzystując w każdej z nich słabość ostatniej linii.

Zadanie nr 1: Czy jesteś w stanie pokonać mistrza świata? W tej partii ofiarą GM Paula Keresa padł GM Alexander Alekhine. Czy potrafisz zagrać tak jak Keres i wygrać partię?

Zadanie nr 2: GM Mikhail Tal był jednym z najlepszych taktyków w historii szachów. Czy potrafisz znaleźć ruch, który pozwolił mu na pokonanie Petara Mejica?

Zadanie nr 3: W swoich najlepszych latach, GM Viktor Korchnoi był jednym z najlepszych zawodników na świecie. W tej partii przeciwko GM Grigory'emu Levenfishowi, Korchnoi nie zauważył, że jego ostatnia linia jest bardzo słaba i przez to przegrał partię. Czy potrafisz odgadnąć, co w tej pozycji zagrał Levenfish?

Podsumowanie

Teraz wiesz już, czym jest mat na ostatniej linii i jak można go wykorzystać na swoją korzyść. Zostań naszym członkiem premium i rozwiązuj zadania związane z poznanym właśnie zagadnieniem, by robić coraz to lepsze postępy i wygrywać z coraz to większą liczbą przeciwników!