Terminy szachowe
Pion

Pion

Pion jest najsłabszą bierką w szachach, jednak może być promowany (czyli zmienić się) w dowolną figurę poza królem. Philidor powiedział kiedyś, że "piony są duszą szachów!"

Oto, co musisz wiedzieć o pionach:


Pion

Na początku partii każda ze stron ma po osiem pionów. Białe piony stoją na linii drugiej, a czarne - na siódmej.

pawns in starting position
Piony na swoich początkowych pozycjach.

Pion jest warty 1 punkt. Jest to znacznie mniej od innych bierek, ale w wielu pozycjach trzy piony są równie silne lub nawet silniejsze niż lekka figura (skoczek lub goniec).

W jaki sposób porusza się pion?

Jak wspomniano wyżej, pion jest najsłabszą bierką. Porusza się o jedno pole do przodu, jednak jeśli jest to jego pierwszy ruch, wówczas może pójść o jedno lub o dwa pola do przodu. Zapamiętajmy, że jeśli pion wykonał już ruch w partii, do jej końca nie może już ruszać się o dwa pola.

A pawn can move 1 or 2 squares
Pion, który stoi na polu 'e2', może pójść zarówno na pole 'e3', jak i na 'e4'.

Pion może się ruszyć tylko wtedy, gdy na jego drodze nie stoi żadna inna bierka. Na poniższym diagramie widzimy, że pion z 'e4' nie może się ruszyć, ponieważ jest zablokowany przez piona, który stoi na 'e5'.

blocked pawn
Pion z pola 'e4' jest zablokowany!

Czym jest bicie w przelocie?

Pion atakuje lub zbija na skos o jedno pole do przodu w obu kierunkach. Na poniższym diagramie widzimy, że pion z 'e4' atakuje pola 'd5' i 'f5'.

how the pawn attacks
Pion, który stoi na polu 'e4', atakuje pola 'd5' i 'f5'.

W poniższej pozycji, pion na 'e4' może zbić czarnego piona, który stoi na polu 'f5', ale NIE może zbić piona, który stoi na 'e5'.

Pawn captures diagonally, not in front of it
Pion z 'e4' może zbić piona z 'f5', ale nie piona z 'e5'.

W szachach mamy też specjalną zasadę związaną z biciem pionów. Zasada ta nazywa się biciem w przelocie. Jeśli biały pion stoi na piątej linii, a czarne ruszą się swoim pionem o dwa pola, który stanie obok białego piona z 5. linii, wtedy ten biały pion może zbić czarnego pion tak, jak gdyby ten ruszył się tylko o jedno pole. Ta zasada działa także w przypadku czarnych. Kiedy ich pionek stanie na czwartej linii, a biały pion w swoim pierwszym ruchu poruszy się o dwa pola i stanie obok tego czarnego piona, wtedy ten czarny pion może zbić białego piona tak, jak gdyby ten ruszył się tylko o jedno pole (ale tylko w najbliższym ruchu)!

Na poniższym diagramie widzimy, że czarne właśnie zagrały pionem z 'e7' na 'e5'. Ponieważ czarny pion poszedł o dwa pola w swoim pierwszym ruchu i stanął obok białego piona na 'd5', białe mogą zbić tego czarnego piona ruchem d:e6 (ale tylko w najbliższym ruchu).

en passant
Bicie w przelocie!
en passant 2
Po ostatnim ruchu czarnych e7-e5, białe mogą zbić czarnego piona, przesuwając swojego piona z 'd5' na 'e6', ale muszą to zrobić od razu! 

Promocja piona

Jak dotąd pion nie wydaje się zbyt silny, prawda? No cóż, piony mają jeszcze unikalną zdolność do przemiany (promocji) w skoczka, gońca, wieżę lub hetmana! Jeśli biały pion dojdzie do ósmej linii albo jeśli czarny pion dojdzie do pierwszej linii, wówczas zmienia się w jedną z tych czterech figur. To od zawodnika zależy, w którą figurę zmieni piona, chociaż zawodnicy najczęściej wybierają najsilniejszą figurę - hetmana.

Na poniższym obrazku widzimy, że ruch pionem z pola 'a7' na pole 'a8' doprowadzi do promocji! Natomiast promocja do hetmana (lub wieży) będzie oznaczać mata!

pawn promotion
Promocja piona 'a' do hetmana (lub wieży) doprowadzi do mata!

W niektórych przypadkach lepsza jest słaba promocja. Jest to sytuacja, w której nie dorabiamy najsilniejszej figury, hetmana, ale skoczka, gońca lub wieżę. W poniższej pozycji widzimy, że dorobienie skoczka jest najlepszym pomysłem, ponieważ wtedy dajemy mata!

under promotion in action
Słaba promocja!
under promoting to a knight for checkmate
Dorobienie skoczka w tej pozycji prowadzi do mata!

Test

Sprawdźmy czy wiesz już, jak porusza się pion. Spójrz na poniższą pozycję i odpowiedz, czy biały pion, który stoi na polu 'c7', może pójść na pole 'c8'?

pawn promotion
Czy biały pion może iść na 'c8'?

Tak, biały pion może iść na 'c8'. Mało tego, zmieni się wtedy w figurę! Spróbujmy z kolejnym diagramem - czy biały pion, który stoi na polu 'e4', może bić czarnego piona, który stoi na polu 'd5'?

pawn capture
Czy biały pion z 'e4' może zbić piona z 'd5'? 
Tak! Biały pion z 'e4' może zbić piona z 'd5'.

Podsumowanie

Teraz wiecie już, gdzie umieszczamy piony na początku partii, ile warty jest pion, w jaki sposób się porusza i bije, a także co to jest i jak wykonać bicie w przelocie oraz jak pion może zmienić się w figurę! Spróbujcie wykorzystać poznaną wiedzę o pionach w praktyce, grając w szachy online na naszej stronie!


Obejrzyj lekcję video!

Przeczytanie artykułu jest świetnym sposobem na naukę nowego materiału, jednak obejrzenie lekcji wideo pomoże Ci jeszcze bardziej! Poniżej krótka lekcja na temat piona!

Poznaj więcej terminów szachowych