2018'in En İyi 10 Satranç Oyunu

Başka bir yıl daha satranç tarihinde yerini alırken, 2018 yılından satranç severler neleri hatırlayacak? Londra'daki dünya şampiyonası beraberlik festivali mi? Ding Liren'in yenilmezlik serisi mi? FIDE'deki rejim değişikliği mi? yoksa müziğin esporda bir silah olarak kullanılması mı?

Bunu zaman gösterecek, ancak şimdilik haydi satranç tahtası dışındaki dramaları bir kenara bırakıp, geçtiğimiz yıldan en iyi satranç mücadelelerine odaklanalım. Chess.com’un içerik takımı (peterdoggers, @danielrensch, @samcopeland, @Luisfsiles, @rakesh, @pete and @mikeklein) bu yılın en unutulmaz oyunlarını oylama gibi eğlenceli bir görev üstlendiler.

Her kişi favori 10 oyununu birinci sıradaki oyun 10 puan ve 10. sıradaki oyun bir puan alacak şekilde sıralayarak oyladılar.

Chess.com'un Rusça sosyal medya direktörünün 2018'den favori fotoğrafı—Maria Emelianova/Chess.com

Aşağıda 10.dan 1.ye doğru sıralanmış oyunlarınların listesini bulabilirsiniz. Ayırcay GM Simon Williams'ın bu yılın favori oyunlarını seçtiği yeni video serisini kaçırmayın.

• 10: Jobava-Sulskis (Olimpiyat)
• 9: Kramnik-Caruana (Adaylar Turnuvası)
• 8: Leko-Vachier-Lagrave (Olimpiyat)
• 7: AlphaZero-Stockfish (Londra Maçı)
• 6: Praggnanandhaa-Ravi, Chess.com IOM
• 5: Ding Liren - Duda (Olimpiyat)
• 4: Senpai-Stockfish (Chess.com CCC)
• 3: Paravyan-Golubov (Korchnoi Anma Turnuvası)
• 2: Aronian-Kramnik (Adaylar Turnuvası)
• 1: Hillarp Persson-Laurusas (Olimpiyat)

10. Jobava-Sulskis, Olimpiyat (16 puan)

Bu oyun ilk iki hamlesinden dolayı bile bu listede mansiyon ödülünü hakediyor. Eylül ayında Baadur Jobava Gürcistan milli takımının birinci masasında oynadığında, yaptığı 1.b3 başlangı. hamlesi Sarunas Sulskis'in 1...a5!? hamlesi ile karşılandı bu da 2. a4!? hamlesi ile eşlendirildi.

Hayır, bu Tony Miles'ın dört yaşındaki birine karşı oynayan hayaleti değil, Olimpiyatıydı! Sulskis şiddetli bir atak oynayarak devam etti. Son 20 hamlede net bir kale geride olmasına rağmen, Jobava'nın şahı güvenli bir yer bulamadı ve Litvanya listemizin 10.sırasında kendine yer edinen bu vahşi oyundan galip çıktı.

Baadur Jobava Olimpiyatta ilgi odağıydı. | Fotoğraf: Maria Emelianova/Chess.com

9. Kramnik-Caruana, Adaylar Turnuvası (17 puan)

Vladimir Kramnik Berlin'de gerçekleştirilen Adaylar Turnuvasında en eğlenceli satrancı oynayan oyunculardan oldu—oynadığı oyunların yarısı bir kazanan üretti. Vezirlerin oyundan hızlı bir şekilde çıkmasına rağmen, bu oyun beklentileri karşıladı. Her iki oyuncu da aynı anda yedinci sırada geçer piyon oluşturdu, ancak 32. hamlede daha da garip bir şey oldu. Beyaz'ın tüm taşları vezir kanadındayken, Fabiano Caruana'nın taşlarının neredeyse hepsi zıt taraftaydı.

Amerikalı oyuncu, eski dünya şampiyonu vezir kanadında dörde sıfır piyon avantajının tadını çıkartırken, nihayetinde başka bir piyonun yedinci sıraya gitmesine izin verdi. Caruana kalesini kaybetti ve ardından her iki şah da yürümeye başladı. Vay canına, daha ne söyleyebiliriz ki? Bu bir önceki oyundan daha da karmaşıktı!

Bu oyundan sonra, Vladimir Kramnik ve Fabiano Caruana'nın tartışacak çok şeyi vardı. | Fotoğraf: Maria Emelianova/Chess.com

8. Leko-Vachier-Lagrave, Olimpiyat (18 puan)

Maxime Vachier-Lagrave'ın bu listede yer alacağını ve bunun bir Najdorf olacağını söyleseydik bu kesinlikle "minimum gözlemci" kategorisine dahil olurdu. Fransa'nın en iyi oyuncusu uzlaşmayan açılışlar oynayarak eğlenceli konumlar elde ediyor, ancak bazı oyuncular buna rağmen ona bu konuda meydan okumaya devam ediyor! 

Peter Leko MVL karşısında şansını birkaç taş fedası kabul ederek ve ardından şahını tahtanın diğer tarafına götürmek suretiyle şansını denedi. Siyah ardından berabereden kaçındı (bu listeye hamle tekrarı yaparak giremezsin!) ve zaman kontrolünün hemen ardından bir kale geride olmasına rağmen görkeme doğru ilerledi. 41...Ff6 hamlesi yavaşlığı konusunda epeyce zalim ancak buna rağmen doğru hamleydi!

Hayatın iki klasik hatasından biri: MVL karşısında Najdorf oynamak. | Fotoğraf: Maria Emelianova/Chess.com

7. AlphaZero-Stockfish, Londra Maçı (19 puan, bir kişi bu oyuna 1.cilik oyu verdi)

Ne diyebiliriz ki? Dünya üzerinde insanların en üstün yaratıklar olmasının çöküşü bu oyun ile birlikte başlıyor. AlphaZero satranç öğretmeninizin size öğrettiği şeylere pek önem vermiyor.

Rok atmadan önce atak yapmak? Tabii ki. Bir taşı savunması bırakmak mı? Evet. Açılışta her iki kale dikeyindeki piyonları sürmek mi? Neden olmasın? Filinizi f1'den h3'e sürmek ve ardından tekrar f1'e almak mı? Peki, siz durumu anladınız. İzleyin ve öğrendiklerinizi unutun!

The full peer-reviewed @sciencemagazine evaluation of #AlphaZero is here - a single algorithm that creatively masters chess, shogi and Go through self-play https://t.co/E3OPUOIFw4 pic.twitter.com/rEeuEseEil

— DeepMind (@DeepMindAI) December 6, 2018

6. Praggnanandhaa-Ravi, Chess.com Man Adası Uluslararası Satranç Turnuvası (20 puan)

Eğer bilgisayarlar satranç dünyasını ele geçirmezse, ufak gençler ele geçirecek. Pragg b-piyonunu feda etti, ancak bu sonrasında olanlara göre buz dağının sadece görünen kısmıydı. Kendi organik bilgisayarını kullanarak, beynini (şok!), atını e4'ü alması için bıraktı ve ardından bir hamle sonra kalesini Siyah'a zorla kabul ettirdi.

Ezici darbe temel olarak Siyah'ın taşları acınacak haldeyken 24. e6!'dan sonra sona erdi. Satranç dünyasının çoğu için, üzgünüz, bu genç Hindistanlı oyuncuyu yenmek için şansını kaçırdınız.

Duyduklarınızın aksine, "Prague" her zaman o kadar da sevimli değil. | Fotoğraf: Maria Emelianova/Chess.com

5. Ding Liren-Duda, Olimpiyat (27 puan)

Polonya takımının Olimpiyatta etkileyici bir performans göstermesinin ardından bir mağlubiyetine vurgu yapmak hiç adil değil gibi görünüyor, ancak eğer 2018 yılının "Bay Yenilmez"ini liste dışı bırakmak da aynı derecede adil değil. Ding Liren'in yenilmezlik serisi en üst seviyeden oyunculara karşı oynamasına ve bacaklarından birinin yılın ikinci yarısında kırık olmasına rağmen üç haneli rakamlara ulaşmıştı!

Bu oyunun romantik çağdan kalma birçok özelliği vardı: Beyaz'ın merkezi yırtıp açması ve ardından sadece siyah şaha odaklanması. Garip bir şekilde, bu mücadele bir takım turnuvası olmasaydı daha erken sonuçlanabilirdi, ancak Ding Liren takım arkadaşlarının oyunlarına baktıktan sonra erken bir hamle tekrarından kaçınmayı tercih etti.

Değer biçmek için net bir kriter olmasa da bu oyun, Batum'daki final sıralamasında oldukça etkili oldu. Bunu hesaplayan bazı kişilere göre görmekten gelmek zor olabilir!

4. Senpai-Stockfish, Chess.com Bilgisayar Satranç Şampiyonası (37 puan)

Peskateryan AlphaZero sayesinde, Stockfish 2018 değerlendirme listesinde yer alan birçok oyunda ıstırap çeken taraf oldu. Ancak açık kodlu bu sucul canavar Chess.com'un Bilgisayar Satranç Şampiyonasındaki muhteşem oyunda yüzen taraf oluyor.

Eğer bu "yılın hamlesi" yarışı olsaydı o zaman 15...Fg3!! hamlesinin aksine tartışmak oldukça zor olurdu! Oyunun çoğunda, Stockfish materyal eşitliğini dengeleme konusunda tamamen kayıtsız görünüyor ve hatta bir noktada baskıyı sürdürmek için başka bir minör taş öneriyor.

Bu oyunda herhangi bir insan yer almadığından radarınızdan kaçmış olma ihtimali çok yüksek, bu nedenle bu vahşiliği incelediğinizden emin olun: 

3. Paravyan-Golubov, Korchnoi Anı Turnuvası (39 puan, bir kişi bu oyuna 1.cilik oyu verdi)

Bu oyunun birçok oyuncuya göre yeni bir keşif olma olasılığı yüksek. Korchnoi Anı Turnuvası haberler kısmında yayınlanmasa bile, bu oyun kesinlikle bir yayını hakediyor.

En iyi 10 oyun listemizdeki ikinci Petroff'da henüz oyunsonuna gelmeden oyun sonuçlandı. 20 yaşındaki GM David Paravyan oyunu kazanmayı önce atını, sonra atını ve filini, ardından art arda iki kez vezirini, ardından birkaç piyonunu, ardından bir kalesini önererek garantiledi. 

2. Aronian-Kramnik, Adaylar Turnuvası (49 puan, üç kişi bu oyuna 1.cilik oyu verdi)

Yılın hamlesi için başka güçlü bir seçim ise güzelliği çok daha abartısız bir hamleydi:Vladimir Kramnik'in 7...Kg8!! hamlesi. Bu hamleyi yıllar önce bulduğunu ancak bu yıl tarzını ufaktan değiştirip 1. e4 oynamaya başlayan Levon Aronian karşısında kullanışlı olabileceğini düşünmediğini belirtti.

Eski dünya şampiyonu bu hamleyi fedakar ancak net bir atak ile devam ettirdi.

Alexander Grischuk "Gördüğüm en iyi oyunlardan biri," dedi. "Başından sonuna harika, kesinlikle inanılmaz."

Last moments of the Aronian-Kramnik game. | Photo: Maria Emelianova/Chess.com

1. Hillarp Persson-Laurusas, Olimpiyat (53 puan, iki kişi bu oyuna 1.cilik oyu verdi)

2018 Tiger'ın döndüğü yıldı. Hayır, golfçü olan değil. İsveçli büyükusta Tiger Hillarp Persson Go oyununa henüz kendini tamamen kaptıramadı—satranç oyununda daha çok yaratıcılığı var. 

Teknik anlamda Kramnik'in eforu kadar "temiz" olmasa da, oyun ortasında tahtanın bir ucundan diğer ucuna cesurca yürüyen bir şahı görmenin verdiği neşeden kaçış mümkün değil. Ve bu şah yürüyüşü sadece hayatta kalmak için değil, rakibi mat etmek için aktif bir rol oynamak içindi.

Tabii ki, Short-Timman karşılaşmasıyla yapılan bariz karşılaştırmalar vardı (Nigel Short gibi, Hillarp Persson da f4-g5-h6 yolunu kullandı), ancak gerçekte neredeyse herkesin zihinsel olarak ima ettiği şey de belki de istisnaların kaideyi bozmadığıydı. Böyle bir şey yapamıyor olmaları gerekiyordu, ancak her iki oyuncu da bunu yapmayı başardı. 

Bu şah yürüyüşünün ve 2018'in en iyi oyununun tadını çıkartın!

Bir Tiger'ı nasıl yakalarsınız? Onu kendi sahanıza doğru kovalamayın, bu kesin. | Fotoğraf: Mike Klein/Chess.com

"En iyi oyunun" nitelikleri tabii ki öznel. Gösterişli bir taş fedası mı? Uzun süren bir mücadele mi? Yoksa makine öğreniminin yükselişi mi?

Sonuçlardan anlaşıldığı üzere bu sene çıta epey yüksekti. Wijk aan Zee'de Magnus Carlsen'in bir taş gerideyken toparlanıp Gawain Jones'ı yenmesi? Harika, ancak ilk 10luk bir materyal değil. Cebelitarık'ta Hikaru Nakamura'nın Valentina Gunina'yı yenmek için sarf ettiği 135 hamlelik eforu mu? Listeye zar zor girdi. PRO Satranç Ligi'nde dünya şampiyonun İskandinav açılışının Portekiz Varyantı oynaması ve şahını yedinci hamlede f7'ye yürütmesi? Lütfen. Bundan daha iyisini yapmalısın! 

İşte en az bir puan alan ancak ilk 10'a giremeyen oldukça mükemmel oyunların bir listesi:

• 15 puan: AlphaZero-Stockfish, Londra Maçı
• 14 puan: Carlsen-So, Tata Steel
• 12 puan: LC0-Shredder 13, Chess.com Bilgisayar Satranç Şampiyonası
• 11 puan: Carlsen-Caruana, Dünya Şampiyonası (6. Oyun)
• 9 puan: Carlsen-Jones, Tata Steel
• 8 puan: Stockfish-AlphaZero, Londra Maçı
• 6 puan: Vaibhav-Carlsen, PRO Satranç Ligi
• 5 puan: Aronian-Mamedyarov, Olimpiyat
• 4 puan: Svidler-Mamedyarov, Tata Steel
• 3 puan: So-Carlsen, Norway Chess; Caruana-Carlsen, Dünya Şampiyonası (10. Oyun)
• 1 puan: Karjakin-Caruana, Adaylar Turnuvası; Nakamura-Gunina, Cebelitarık

Buna tamamen katılmıyor musunuz? Diğer oyunları tahmin mi etmek istiyorsunuz? AlphaZero'nun Federal Reserve'i soymayı öğreneceği tam tarihi mi biliyorsunuz? Yorum kısmında bizlerle paylaşın!