Dünyanın En Güçlü Satranç Kütüphanecisi
Eğer satranca izole bir hayat yaşamıyorsanız, yakın zaman önce tamamlanan Chess.com Man Adası Turnuvası'nda 65 yaşındaki kütüphane görevlisi James Tarjan'ın Dünya Satranç Eski Şampiyonu Vladimir Kramnik'i yendiğini muhtemelen biliyorsunuzdur.
Tabii Büyükusta James Tarjan sıradan bir kütüphane görevlisi değil. Yaklaşık 35 yıl önce kendisi ABD'nin önde gelen satranç oyuncularından birisiydi ve 1979'da Riga Bölgeler Arası satranç turnuvasına katılarak dünya şampiyonluğu döngüsünde bile oynamıştı. Ama 1984'te ABD Şampiyonası'nda üçüncü sırayı paylaştıktan sonra aniden profesyonel satrançtan emekli olmaya karar vermişti.
Büyükusta Sosonko, Tarjan'ın, Los Angeles şehrindeki herhangi bir seyyar sosisli sandviç satıcısının bile satranç büyükustalarından daha fazla kazandığını söylediğini aktarıyor!
Tabii, James Tarjan, satranç kariyerini doruk noktasında bırakıp düzenli bir işi ve sürekli bir geliri tercih eden ilk güçlü satranç oyuncusu değildi. Neyse ki 30 yıl sonra geri dönmeye karar verdi! Geri dönüşünün, Chess.com Man Adası Uluslararası turnuvasında oynayana kadar geçen ilk üç senesi çok olaylı değildi. Tarjan 2671 puanlık bir turnuva performans puanı elde etmekle kalmadı, üstüne kısa zaman içinde kırılması güç iki tane rekor da kırdı.
1. Tarjan, 38 yıl arayla hem bir dünya şampiyonunu hem de şampiyonun büyükusta hocasını yendi!
Bir dünya şampiyonunu ve büyükusta hocasını yenen pek çok büyükusta olduğunu biliyoruz. İlk akla gelenler, hem Botvinnik'i, hem de öğrencisi Kasparov'u yenen Tal, Petrosian, Spassky ve Korchnoi oluyor. Ama 38 yıl arayla bir dünya şampiyonunu ve onun büyükusta hocasını yenen James Tarjan gibi başka bir kimse olduğunu bilmiyorum. Tarjan, önce Büyükusta Tseshkovsky'yi yendi:
38 yıl sonra Tarjan Büyükusta Tseshkovsky'nin en iyi öğrencisi olan Vladimir Kramnik'i yenerek tüm dünyada manşetlere çıktı!
2. Tarjan evli bir büyükusta çifti aynı turnuvada mağlup etti!
Evli iki büyükustayı yenen pek satranç oyuncusu olduğunu sanmıyorum, ama böyle bir şeyi aynı turnuvada başaran birisi olmadığına eminim!
Güçlü bir Rus büyükusta olan Pavel Tregubov, Tarjan'ın ilk kurbanıydı:
Tregubov'un eşi, kadınlar dünya satranç eski şampiyonu Alexandra Kosteniuk, aynı turnuvanın son turunda Tarjan karşısında mağlup oldu:
Makalelerimde proyesyonel olmayan güçlü satranç oyuncularından bahsetmeyi seviyorum. Daha önceki makalelerimde bir taksi şoförünü, bir doktoru konu etmiştim, şimdi de muazzam güçlü bir kütüphane görevlisini sizlere aktarıyorum! Düzenli bir iş sahibi olan ama satranç profesyonellerine karşı maç kazanabilecek insanlar olduğunu bilmek heyecan verici bir şey.
Benzer şekilde, yakın zaman önce oynanan Dünya Kupası'nda Anton Kovalyov'un göstereceği performansı büyük merakla bekliyordum. Anton tam zamanlı bir öğrenci ve eğitimine devam etmenin satrançtan çok daha önemli olduğunun sıklıkla altını çizen bir oyuncu. Esasında sadece amatör sayılacak bir satranç oyuncusunun dünya satranç eski şampiyonu Anand'ı devirebildiğini görmek muhteşemdi! En üst düzey satranç profesyonelleri karşısında Anton Kovalyov'un nereye kadar devam edebileceğini çok merak ediyordum. Maalesef, adı kötüye çıkan bir olay binlerce satrançseverin takip ettiği inanılmaz bir satranç gösterisini mahvetti. Olayın en inanılmaz kısmı, Anton Kovalyov'un Anand'ı mağlup ettikten sonra akademik çalışmalarının onun adına satrançtan daha önemli olmasını söylemesinden ötürü rahatsız olan insanlar olmasıydı. James Tarjan'ın 30 yıldır icra ettiği mesleği kütüphanecilik, onun için satrançtan daha önemliyse, o insanlar bu durum için de çılgına mı döneceklerdi?
James Tarjan'ın ismini ilk defa, satranca henüz yeni başladığım dönemde duymuştum. O noktada, diğer pek çok çocuk gibi, ben de Sicilya Savunması'nın Dragon varyantını oynuyordum. Tarjan'ın maçlarından, Sovyetlerde yayınlanan satranç dergilerinde konu olan iki tanesi, varyantların derinliğini tam olarak anlayamasam bile benim üzerimde çok kuvvetli bir etki yaratmıştı.
Emekliliğinden önceki kısa satranç kariyerinde James Tarjan pek çok ilginç maç yaptı. Dönüşünün ardından, yaratıcılığının eserlerini daha sık göreceğimizi umuyorum. Bu vesileyle sizlerle Büyükusta Tarjan'ın gerçekleştirdiği üç büyük saldırıyı paylaşmak istiyorum.
James Tarjan gibi oynamaya gayret edin!
