Meydan Okuyucu Tanıyın: Ian Nepomniachtchi

Büyük şampiyonların devasa bir imparatorluğun Moskova veya Leningrad gibi en büyük şehirleri ve satranç merkezlerinden değil de eteklerinde doğması çok şaşırtıcıdır. GM Anatoly Karpov Ural bölgesinin Çelyabinsk eyaletinde Zlatoust'ta doğdu. Bakü, Azerbaycan'ın başkenti, Garry Kasparov'un şehri gençliğinde az sayıda kuvvetli oyuncu barındırıyordu. GM Vladimir Kramnik, Simferopol'dan çok uzak olmayan Tuapse'de doğdu, ki burası da 2016 Dünya Şampiyonluğu adayı GM Sergey Karjakin'in memleketidir.

GM Ian Nepomniachtchi ("Nepo" olarak da bilinir ve okunuşu da 'Yan Nepomnişi' şeklindedir) de bu modaya uyuyor, belki de satrancın Sovyet ülkelerinin her köşesinde çok yaygın olmasından kaynaklı bir durumdur bu da zaten. 14 Temmuz 1990'da Bryansk'ta Moskova'dan 350 kilometre uzaktaki eski bir şehirde doğdu.

• Başlanıçlar
• Gençler Şampiyonaları
• Magnus ile Tanışma
• Sonraki Aşama
• Erken Açılışları
• Büyük Yıl
• Dikkat Dağınıklığı
• Devam Eden Gelişimi
• Yeni İlkler
• İstikrarsızlıklar
• Dünya Kupası Mücadeleleri
• Aday ve Meydan Okuyucu
• Maç

Başlangıçlar

30 yıl önce satranç Bryansk'ta yükselişteydi. Evgeny Gleizerov buradan çıkan ilk GM oldu ve ünlü antrenör IM Valery Zilberstein Novosibirsk'ten buraya taşındı. Bu ekinler meyvelerini hızla verdi - akıllı ve parlak gözerle bakan bir dahi çocuğun önlenemez yükselişi başladı. Bu hiç de sürpriz değildi: Nepomniachtchi'nin dedesi ünlü bir eğitimci ve lirik şairdi. Ian satrancın kurallarını beş yaşına girmeden öğrenmiş, yedi yaşında bazı zaferler elde etmeye başlamıştı. 

Ian, kendisinden çok etkilenenen FM Valentin Ekimenko'dan yardım aldığı için şanslıydı. Ian'ı birçok turnuvaya götürdü ve mümkün olan bütün zamanını onunla geçirdi. Çocuğun ilerleyişi sağlamdı: birinci kategori, usta adayı, usta seviyesindeki oyunculara ilk galibiyetler, vs.

The 2021 World Championship Challenger, Ian Nepomniachtchi, pictured with the 12th World #Chess Champion, Anatoly Karpov.
(Photo via https://t.co/DG2ShlDgjx.) pic.twitter.com/2pF3y2rF41

— Douglas Griffin (@dgriffinchess) April 26, 2021

Ekimenko kısa süre sonra yükselen yıldızın yeni bir antrenöre ihtiyacı olduğuna karar verdi ve kendisini, 2005 yılında hayatını kaybeden; ama formasyon yıllarında Ian'a koçluk eden Valery Zilberstein'e teslim etti. Minettar öğrenci Bryansk'te her yıl Zilberstein Anı Turnuvası düzenler. İlk yıllarda orta ölçekli bir turnuvaydı, Nepomniachtchi ödülleri kendisi karşılıyordu; ancak son yapılan turnuva yerel yönetim tarafından da desteklendi. Dolayısıyla da 2021 Zilberstein Anı turnuvası ulusal satranç takvimindeki en güçlü turnuvalardan birisi haline geldi. Biz, yine de Nepo'nun çocukluğuna ve gençliğine geri dönelim.

Ver essa foto no Instagram

Uma publicação compartilhada por Yan Nepomnyashchy (@lachesisq)

Gençler Şampiyonaları

Nepomniachtchi kısa süre sonra, ekseriyetle kuvvetli yarışmacıların olduğu 1989-1991 doğumlu kuşak içinde Avrupa ve Dünya Yaş Grupları Şampiyonu oldu. Yalnızca Karjakin çok hızlı olgunlaştığı için yetişkin turnuvalarını tercih edip yaş grupları yarışmalarını pas geçti. Diğer katılanların en iyileri inanılmaz bir oyuncu grubuydu: Magnus Carlsen, Maxime Vachier-Lagrave, Dmitry Andreikin, Wang Hao, Le Quang Liem, ve Sergey Zhigalko, hepsi de sonunda güçlü GM'ler oldular. Ian'ın arkadaşı GM Ildar Khairullin de o dönem çok gelecek vaat eden bir yetenekti.

Ulusal düzeyde, Ian, Rusya yaş grupları milli takım antrenörü GM Sergey Janovsky tarafından çalıştırılıyordu, kendisinin sponsor bulma konusunda paha biçilmez ve nadir görülecek bir yeteneği vardı. Ian, Janovsky'nin sadece antrenörü değil, aynı zamanda arkadaşı olduğunu da söyler. Janovsky hala favori öğrencisini Rusya takımları başantrenörü olarak destekler.

Magnus ile Tanışma

Nepomniachtchi ve Carlsen ilk kez İspanya'nın Peniscola şehrinde oynanan 12 Yaş Altı Avrupa Şampiyonasında karşılaştılar. Nepomniachtchi, 2344 olan reytingiyle favoriydi (Turnuvada sadece 2359 elosu olan Vachier-Lagrave daha yüksekti, Khairullin'in reytingi 2339, Andreikin'in ise 2332'ydi), diğer taraftan Norveçli çocuk kesinlikle sürpriz bir isimdi, reytingi yalnızca 2250'ydi. Carlsen rakibini Alekhine Savunması ile şaşırttı. Konumu iyiydi; ama yolunu kaybetti ve Ian da fırsatı kaçırmadı. Son sıralamada, Nepomniachtchi ve Carlsen, 9'ar puanla birincilği paylaştılar; ama averaj Ian'ın lehineydi.

Ertesi yıl, Yunanistan'ın Khalkidiki kasabasında, 14 Yaş Altı Dünya Şampiyonası'nın son turunda belirleyici bir oyun oynadılar. Kazanan şampiyon olacak, kaybeden ise madalya bile alamayacaktı. O zaman Carlsen'in elo'su 2450'ydi - Nepomniachtchi'nin 2447'sinden az daha yüksek- ve daha agresif oynadı. Carlsen, girişimi ele geçirmek için piyon feda etti, bir kalite daha feda ederek ateşin yanmasını devam etti, hatta sonra bir tane daha kalite feda etti. Yine de Nepomniachtchi soğukkanlılığını yitirmedi, hücumu savuşturdu ve oyunu kazandı.

O zamanlar, Nepomniachtchi'den Rus medyasında sıklıkla söz ediliyor, kendi kuşağının en parlak yıldızı kabul ediliyordu. Janovsky, Ian'ın antrenman seansları için en iyi antrenörleri buluyordu. Genç adam, oyunsonu labirentlerini en derinden gezebilen ünlü IM Mark Dvoretsky'den ve ayrıca Kasparov'un antrenman partneri GM Sergey Shipov'dan çok şey öğrendi. Ian, hâlâ Shipov'un imza reçeteleri olan Grünfeld ve Fransız Savunmalarını diğer savaşçı açılışlarıyla birlikte repertuvarında tutuyor.

Sonraki Aşama

Nepomniachtchi 12 yaşında neredeyse 18 Yaş altı Rusya Şampiyonasını kazanıyordu (ki Sovyet satrancında bunun benzerini yalnızca Kasparov ve GM Gata Kamsky başarabilmişlerdi)! Son turda turnuvayı lider götüren GM Igor Kurnosov'a gözünü mat bürüyerek saldırdı (2013'te bir trafik kazası sonucu trajik şekilde hayatını kaybetti). Kurnosov'un zamanı azdı; ama Ian vezir değişmesi yaparken bir gaf yaptı ve rakibin çevik piyonunu durduramadı. Oğlan göz yaşlarına boğuldu ve taşları devirdi: Halbuki roket gibi yükselene çizgisinde ufak bir bozulmaydı.

Ian her sene Kirishi'de oynanan Dünyanın Genç Yıldızları Turnuvasında oynadı ve ilk ile beşinci turnuvaları (sırasıyla 2003 ve 2007'de) kazandı (yalnızca okul programından dolayı Carlsen katılamıyordu). 2004'te ilk kez Rusya Şampiyonası'na katıldı ve Kurnosov'a karşı skorunu eşitledi.

Yazarınız da Nepomniachtchi ile ilk kez online karşılaştı. Genç oyuncu Chessplanet ve Playchess'te üst sıralardaydı. Bu erken satranç siteleri günümüzün modern Chess.com'u ile üye sayısı, etkinliklerinin büyüklüğü ve özelliklerinin çeşitliliği bakımından kesinlikle kıyaslanamaz. O zamanlar da yine pek çok oyuncu gündüz ve gecelerini oralarda harcıyordu.

Erken Açılışları

Chessplanet'te nasıl sohbet ettiğimizi ve orada Karpov'un antrenörlerinden olan Igor Zaitsev'den öğrendiği bir tuzağı bana gösterdiğini hatırlıyorum. Evet, dünya şampiyonunun baş laborantı Nepo'yu de çalıştırdı.

Nepomniachtchi'nin bütün açılış fikirleri motorların testine karşı koyamadı; ama hep yaratıcı ve kendine has bir yaklaşımı vardı. Örneğin, Fransız Savunmasını ele alışından hep etkilenmişimdir:

Şimdi de Beyaz kale h3'te oynardı ve birdenbire güçlü bir hücum başlatırdı! Bu varyantta pek çok sıra dışı oyun oynadı ve daha sonra da GM Ding Liren'i iki defa yendi (hızlı satranç oyunlarında).

Büyük Yıl

2006'da Nepomniachtchi ile Moskova Açık'ta yüz yüze tanıştım. Tutumu inanılmazdı - Her şeyi biliyormuş gibi davranıyor ve hiç düşünmüyordu. GM Viswanathan Anand'a benzer bir şekilde çok hızlı oynar, ekleme olduğu için başladığı süreden daha hızlı iki saatte bitiriyordu, rakipleri iki defa zaman sıkışmasından etkilenmişti. Ne var ki, turnuva kendisi için başarılı geçmedi. Nepomniachtchi, Evgeny Najer'e karşı oyununda parlak bir vezir fedasını bulamayınca para ödülü almayı başaramadı. 

2006'da, genç oyuncu Rusya Şampiyonası Üst Ligi'nde özgüvenle oynadı ve GM'ler Pavel Smirnov ve Mikhail Kobalia'yı turnuvada yendi ve Rusya Şampiyonası Süper Finali'ne kaldı! Süperfinal'de üç oyun kazanıp dört tane kaybett ve kendisini yaratıcı ve savaşçı bir oyuncu olarak kanıtladı. Son turda, şampiyon GM Evgeny Alekseev'e karşı 100 hamleden fazla oynadı. Nepomniachtchi bariz berabere bir piyonsuz bir fil ata karşı at oyunsonunu 100 hamleden uzun süre kazanmaya çalıştı. Bu da enerjisi ve kararlılığı açısından bize çok şey anlatıyor. Nepomniachtchi hangi renkle olursa olsun kazanca oynuyor ve oyunlarında kısa ve sıkıcı beraberlikleri de fazla bulamazsınız. 

Tomsk-400 takımının kaptanı GM Alexander Khasin, gençliğinde Nepomniachtchi gibi Zilberstein ile çalışmıştı. Dolayısıyla 2006'da GM'ler Levon Aronian, Alexander Morozevich, Dmitry Jakovenko, Victor Bologan ve Vladislav Tkachiev'in bulunduğu takıma yedek masa olarak çağrılmıştı. Bu müthiş kadro Rusya Takımlar Şampiyonasında bronz, Avrupa Kulüpler Kupasında ise altın madalya aldı. İkinci turnuvada Nepomniachtchi 4/4 skorla oynadı—takım için müthiş bir oyun kazanabilme becerisi gösterdi. Daha sonra Moskova, Saratov, Novosibirsk, Çeboksarı ve Yekaterinburg kulüplerinde oynadı ve takım lideri olarak da kritik maçlarda dirayetini gösterdi.

2007'de, Nepo Tata Çelik Turnuvasını tecrübeli GM Michal Krasenkow'un arkasında ikinci ama GM'ler Emanuel Berg, Parimarjan Negi, Hou Yifan ve birçok başka güçlü oyucunun önünde ikinci bitirdi. O yıl GM oldu ve 2600+ bir oyuncu haline geldi. Hiç de fena değildi; ama Carlsen şimdiden elit turnuvalarda oynamaya başlamıştı. 

Nepo, ilk elit turnuvasında 2008 yılında Aeroflot Açık'ı kazanarak katılma hakkı elde etti. O yıllarda Aeroflot Açık turnuvasını kazanan isimler Dortmund Sparkassen Turnuvasına otomatik davet alıyordu.

Nepo turnuvaya 3/3 ile başlarken GM Aleksey Dreev'i yendi ve turnuvayı 7/9 ile tek başına kazanırken son turda GM Le Quang Liem'i yendi. Kazanan, masa başında bir dahi, diğer hayatında ise eğlenceli bir gençti. Khairullin ve Nepo'nun bilerek otomata bir sürü bozuk para sokup para üstü bölmesinden çıkan paralara bakarken "Büyük ikramiye!" diye bağıra bağıra sevindiklerini gözlerimle gördüm.

Dortmund, Nepomniachtchi'nin küresel satranç elitine karşı kılıç çekmesi için ilk fırsattı: GM'ler Kramnik, Shakhriyar Mamedyarov, Vassily Ivanchuk ve Peter Leko! Ian hiç oyun kaybetmedi ve ikinci tur GM Loek van Wely'i yenerek ikinciliği paylaştı.

Dikkat Dağınıklığı

Şimdi, sevgili okur, bariz soruyu sorabilirsiniz: bu kadar büyük başarılara rağmen yetenekli Rus GM neden uzun süre radar altı kaldı? Neden Carlsen'den, ki onu yaş grupları turnuvalarında yendiği halde, çok daha geç dünyanın en iyi satranççıları arasına girdi? Bence bu Ian'ın bilgisayar oyunlarına olan düşkünlüğünden kaynaklanıyordu. İnsanlığa yapılan dijital saldırı o sırada durdurulamazdı.

Novokuznetsk'te 2008 yılında Maxim Ivakhin tarafından düzenlenen Rusya Şampiyonası Üst ligi Turnuvası'nı çok net hatırlıyorum. Konaklama ve yemekler çok iyiydi; ama odalarda hiç kablosuz internet yoktu, yine de oyuncular otelin bilgisayar kulübündeki bazı bilgisayarları ücretsiz kullanabiliyordu. 

Nepomniachtchi bu kulübü yalnızca sık sık ziyaret edenlerden birisi değildi - turnuvada oynadığı veya biraz hazırlık yaptığı zamanlar dışındaki oradaki zamanının neredeyse tamamını Dota 2 oynayarak harcıyordu. Tabii, soğuk bir Sibirya kasabası ve başka pek bir eğlence bulmak oralarda pek mümkün değildi. Yalnız ben de Nepomniachtchi veya diğer adıyla FrostNova'nın ünlü Rus Dota oyuncuları arasında olduğunu ve TR siberspor takımının üyesi olduğunu, ki bu takım kısa süre sonra ASUS Kupası Kış Etkinliğini kazandı, bilmiyordum.

Ian turnuvaya yine de 3,5/4 ile başladı ve kolayca Süperfinal'e kalacak gibi görünüyordu ama turuvanın sonuna doğru yorgun düştü ve turnuvayı %50 skorla bitirdi. Dota satrancına zarar mı vermişti? Karar vermek kolay değil; ama kesinlikle yardımı dokunmamıştı.

Devam Eden Gelişimi

Ian, bu sonuçtan mutsuz bir halde Serpuhkov'a Rusya Kupası'na oynamaya gitti. Burada ilk üç turu başarıyla geçti; ama çeyrek finalde GM Nikita Vitiugov'a kaybetti. Ertesi yıl 2009'da Nepo karmaşık duygular yaşadı. Rusya Kupası'nın finaline kaldı; ama GM Evgeny Bareev'e kaybetti.

Bu dönem Ian'ın kariyerindeki parlak anlardan birisi değil; ama güçlü bir GM olan Avrupa şampiyonu ve çok bilgili bir teorisyen olmasının yanı sıra onu iyi anlayan arkadaşı Vladimir Potkin'le  çalışmaya başladı. İkili Aeroflot 2008'de yenilmezdi; ama 2010'da başarıları yeni bir düzeye çıktı. Nepomniachtchi, Hırvatistan'ın Rijeka kentinde Avrupa Şampiyonu oldu. Etkileyici bir 9/11 skoru elde etti ve şampiyonayı GM Baadur Jobava ile GM Vladimir Akopian'a karşı galibiyetlerle tamamladı. 

Nepomniachtchi 2010'da 2700+ bir oyuncu olarak Rusya Şampiyonası Üst Ligi'nin oynandığı İrkutsk'a geldi ve tek başına rakipsiz şekilde birinci oldu. Rusya için ilk kez Khantı-Mansiysk Olimpiyatında oynadı ve ikinci genç taımın ilk masasında oynadı (önceden Rusya adına sadece Çin ve diğer dostluk maçlarında oynamıştı). Birinci masada bronz madalya aldı; ama takımı madalya alamadı; çünkü Fransa'ya kaybettikleri maç ve bu takımda sonradan da hile yaptığı ortaya çıkan GM Sebastian Feller'in performansı bunda etkili oldu.

Yeni İlkler

Nepomniachtchi, Sonbahar 2010'da Moskova'ya taşındı ve Rusya Devlet Sosyal Üniversitesi'ne [İngilizce adı  Russian State Social University ve RSSU kısaltmasıyla bilinir - Ç.N.] ve buradan onur derecesiyle mezun oldu. Yılın sonunda ilk Rusya Şampiyonası finalini aynı üniversitede okuyan Karjakin'i eşitlik bozmada geride bırakarak şampiyon oldu.

2011'de Nepomniachtchi etkileyic 2733 Elo reytingine ulaşmıştı. Tata Çelik Turnuvasına davet edildi. Burada eski dünya şampiyonları Anand ve Kramnik'in yanı sıra dünyanın bir numarası Carlsen, Aronian, Vachier-Lagrave, Hikaru Nakamura, Anish Giri, ve başka yıldızlara meydan okuma fırsatı buldu.  Nepomniachtchi 6/13 skorla oynadı; ama burada da Carlsen'i Siyahlarla yenerek onun için zor bir rakip olduğunu kanıtladı. "64" (en önde gelen Rus satranç dergisi) için verdiği söyleşide başarısını Potkin'e bağladı; çünkü Potkin açılışları bir kâhin gibi öngörüyordu. Yine de kritik anlarda enerjik oynayan da Nepomniachtchi'nin kendisiydi. 

İstikrarsızlıklar

Bu küresel satranç elitinin en tepesine olan uzun yolculuğunun başlangıcıydı. Satranç severler Nepomniachtchi'yi her zaman iyi savaşan bir gladyatör ve bir konumdan en fazlasını isteyen bir maksimalist olarak sevdi; ama bu Nepomniachtchi'ye bazen engel de oldu. Formdayken herkes yenip en iyi oyuncuları parçalara ayırabilirken, reytingi sinüs grafiği gibi bir inip bir çıktı. Ayrıca düşüşleri de çoğu zaman Dünya Şampiyonluğu ile ilgili seçmelerin yapıldığı turnuvalara denk geldi.

Rusya millî takım oyuncusu olarak Nepomniachtchi Avrupa ve Dünya Takımlar Şampiyonasını kazandı, iki defa da Olimpiyat bronz madalyası aldı (2016 ve 2018'de). Bazen ulusal takım "Nepo'nun penaltı vuruşu" taktiklerinden dolayı eleştirildi: İlk üç masadaki oyuncular beraberlikten pek çekinmezken, Nepomniachtchi Beyazla kazanmaya çalışıyor ve bunu formda olduğu çoğu zaman başarıyordu.

O zaman "sıfır tolerans" kuralı geçerliydi, yani bir oyuncu masaya bir saniye bile geç kalsa oyunu hükmen kaybetmiş sayılıyordu. Nepomniachtchi, bir defa Dünya Takımlar Şampiyonasında neredeyse uyuyakalıyordu. Merdivende giyindi, turnuva salonuna koşarak geldi ve oyun başlamadan sadece birkaç saniye önce salona koşarak geldi. Yine de rakibini masadan süpürdü.

2013'te Nepomniachtchi Avrupa Şampiyonası ve Rusya Üst Liginde birinciliği paylaştı ve Dünya Hızlı Satranç ve Yıldırım Şampiyonasında da iyi oynadı, son olarak da Rusya Şampiyonası Süper Finali'nde (her ne kadar eşitlik bozma maçını kaybettiyse de) GM Peter Svidler ile birinciliği paylaştı.

Dünya Kupası Mücadeleleri

Ne var ki, en önemli etkinlik onun için bir felaketti. Nepomniachtchi, 2013 Dünya Kupası'nın ilk turunda o zaman görece az tanınan ve elosu yalnızca 2551 olan Çinli Wei Yi'ye 0,5-1,5 kaybetti. Diğer taraftan gençler şampiyonalarındaki rakiplerinden Andreikin, Kramnik'e karşı final oynadı ve Adaylar Turnuvası'na katılma hakkı elde etti. Carlsen, çocukken yendiği Norveçli çocuk da Anand'ın elinden Dünya Şampiyonluğunu aldı.

2014'te Nepomniachtchi Dünya Blitz Şampiyonasında ikinci oldu. 2015'te Aeroflot Açık'ı kazandı ve Dünya Kupası'na görece iyi başladı. Nepomniachtchi üçüncü tura kadar geldi ve bu tur Nakamura'ya karşı Altın Puan oyununa kadar geldi. Bütün dünya Nakamura'nın rokunu yaparken önce kalesini oynayıp sonra oyunu da kazandığını izledi. Nepomniachtchi bunun kuralsız hamle olduğu iddiasında bulundu; ama başında Avrupa Satranç Birliği Başkanı GM Zurab Azmaiparashvili'nin bulunduğu itiraz komitesi bu başvurusunu reddetti. Rus oyuncu tekrar kayayı baştan tepeye itmek zorunda kalan Sisifos'a benziyordu. Bakü'deki Dünya Kupası da bir başka akranı Karjakin tarafından kazanılacak, o da daha sonra Carlsen'le maç yapmaya hak kazanacaktı.

Azmaiparashvili, who took a move back in a classical game, is now a member of an appeals committee. Feel the irony.

— Yan Nepomniachtchi (@lachesisq) September 20, 2015

2016, Nepomniachtchi için iyi bir yıl oldu. Hainan Danzhou ve Moskova'daki Tal Anı Turnuvalarını kazandı. 2017'de Adaylar Turnuvası için mücadeleye yeniden girdi ve bu kez hem Dünya Kupası hem de FIDE Grand Prix turnuvalarına katıldı.

Grand Prix'nin Şarika ve Cenevre ayaklarında iyi oynadı; ama Moskova'daki zayıf performansı onu son sıralamada dokuzuncu sıraya itti. Tiflis'te oynanan Dünya Kupası macerası da yine üçüncü turda bitti. Jobava'ya eşitlik bozmada kale uyudu ve kale alınır alınmaz terk etti. Bu tarz talihsizlikler her atleti yıkabilir; ama Nepomniachtchi bir başka yükselişe hazırlanıyordu. 

Diğer taraftan, Nepomniachtchi dünya şampiyonunun hoşlanmadığı bir rakip olmayı sürdürdü. Carlsen'e 2017'deki Londra Satranç Klasiğinde dördüncü galibiyetini aldı. Norveçli yine kendisiyle epey işbirliği yapmıştı. Eşit konumda, girişim için piyon feda etmiş sonra da taş kaybetmişti. 2019 Grand Chess Tour Hırvatistan'da Carlsen, Nepomniachtchi'ye karşı nihayet ve bu tarihe kadar da son galibiyetini elde etmişti.

Nepomniachtchi loses to @MagnusCarlsen, but @lachesisq sneakily puts the kings on white squares to register a white win 😂#TSChessIndia #GrandChessTourhttps://t.co/nVLjkIlNqs pic.twitter.com/cU0pCjt900

— Grand Chess Tour (@GrandChessTour) November 25, 2019

2018 yazındaki sonraki şampiyonluk seferine çıkmadan önce Nepomniachtchi won the Kudüs'teki Gideon Japhet Anı ve Dortmund Sparkassen turnuvalarını kazanırken, ki ikincisinde 10 kez Dortmund'u kazanan Kramnik'i geride bırakmıştı. Bu çarpıcı bir kuşak değişimine işaret ediyordu. Kısa bir süre sonra 14. Dünya Şampiyonu profesyonel kariyerini bitirme kararı aldı ve Nepomniachtchi'ye Rusya'nın satrançtaki lideri olma fırsatını verdi.

Took the 1st place in Dortmund @SparkassenChess. Not without a bit of luck, however, but nevertheless I am very happy & satisfied. #chess #dochess #шахматы

— Yan Nepomniachtchi (@lachesisq) July 22, 2018

2019 Dünya Kupası, eleme formatının kendisine uymadığını bir kez daha gösterdi. Reytingi 2776'ydı, daha rahat bir tabloya sahipti, üç turu kolayca geçtikten sonra son 16 turunda GM Yu Yangyi'ye elendi.

Diğer eleme yolu Ian için daha başarılı geçti. Yine bir eleme usülü turnuvaydı ama Nepomniachtchi, Moskova ve Kudüs'teki iki FİDE Grand Prix ayağını kazandıktan sonra nihayet çok ihtiyacı olan Adaylar Turnuvası davetini almıştı! Bu turnuva satranç tarihindeki en garip etkinlikler arasındaki yerini alacaktı.

Aday ve Meydan Okuyucu

Adaylar Turnuvası 2020 Martında Yekaterinburg'da başladı. Ne var ki, COVİD-19 pandemisi nedeniyle, ikinci yarısı ertelendi. Nepomniachtchi ilk yarısında 4.5/7 puanla  Vachier-Lagrave ile birinciliği paylaşıyordu ki MVL, Rus'ı 7.turda yenmişti. 

Ara bir yıldan daha uzun sürdü. Dünya hastalığı durduracak bir çare veya en azından bir aşı ararken, adaylar satranç formlarını korumaya çalıştılar. GM Wang Hao bunu yapabilecek durumda değildi, ikinci yarıda bir çok oyun kaybetti ve satranç kariyerini sonlandırdığını açıkladı! Vachier-Lagrave, Caruana ve Ding gibi parlak oyuncular da en iyi performanslarını gösteremediler.  Sanırım biraz hızlı gittik, biraz geri dönüp Nepo'nun pandemi sırasında ne yaptığını bakalım.

Kapanma sırasında Nepomniachtchi pek çok online turnuvada oynadı ve Rusya takımı ile Chess.com üzerinden oynanan ilk FIDE Online Satranç Olimpiyatını kazandı. Şampiyonlar Satranç Turu'nda (Champions Chess Tour - Ç.N.) dünya şampiyonunu bazen yendiyse de toplam skor Carlsen'in lehineydi. Nepomniachtchi bir röportajında bu online turnuvalarda kendisine özel bir hedef koyduğunu söyledi: düşünmeden oynama huyunu durdurma. Bu hızı kendisine geçmişte çok pahalıya mal olmuştu. 

Nepomniachtchi'nin sadece satranca değil, Rusya'da çok popüler olan "Ne? Nerede? Ne zaman?" oyununa olan sevgisi de ortaya çıktı. Açık formatta oynadı ve yakın zamanda bir TV programına katıldı, aynı zamanda GM Aleksandra Kosteniuk ve GM Evgeny Tomashevsky ile beraber Rus Chess.com Youtube kanalında satranç temalı oyunlara da sunuculuk yaptı.

2020'nin sonunda, Nepomniachtchi Rusya Şampiyonası Süper Finalini kazandı, ki bu uzun Adaylar arasında oynadığı tek masa başı turnuvaydı ve kariyerinde ikinci kez ulusal şampiyon olarak önündeki daha ciddi meydan okumalara hazır olduğunu da gösterdi.

Maç

Adaylar Turnuvası nihayet Nisan 2021'de başladı. Nepomniachtchi turnuvayı bir tur kala kazandı ve Carlsen'e karşı Kasım 2021'de dünya şampiyonluğu için meydan okuma hakkını kazandı.

Satranç tarihinde bir oyucunun mevcut şampiyonun en tehlikeli rakibi olarak gösterilip nihayet önceden kaçan fırsatların ardından ona nihayet meydan okuduğu oldu mu? Birkaç örneği var: GM Boris Spassky, en büyük Sovyet dahi çocuk, GM Tigran Petrosian'la iki önceki birkaç başarısız denemeden sonra iki defa oynadı — Spassky'nin vatandaşı GM Mikhail Tal'in en genç dünya şampiyonu olma rekorunun önüne de bu geçmiş olabilir. Veya Kramnik Kasparov ile oynamadan önce Anand ve Kamsky, o kuşağın diğer üyeleri Kasparov'a karşı maç oynamıştı, yani bu deneyimi Kramnik'ten epey önce tatmışlardı. Ama daha önceden ilk aşamalarda kaybetse de, Kasparov'u nihayet deviren Kramnik oldu.

Kader kendisini Carlsen-Nepomniachtchi FİDE Dünya Şampiyonluğu Maçına götürdü ve nihayet başlamak üzere!