Ding 14. Oyunu Kurtardı: Dünya Şampiyonunu Tiebreak'ler Belirleyecek!

GM Ding Liren, 90 hamlelik bir kurtuluş reçetesiyle 2023 FIDE Dünya Şampiyonası'nın 14. ve son klasik oyununda GM Ian Nepomniachtchi'nin kazanmasına engel oldu. Böylece maç 7-7 btti ve Pazar günü oynanacak dört hızlı satranç şampiyonası ile tarihte dünya şampiyonluğu maçlarındaki beşinci tiebreak düzenlenecek. Maçta eşitlik bozulmadıysa yıldırım oyunlarıyla devam edecek.

Maçın galibi Dünya Satranç Şampiyonu olacak ve 1.1 milyon Avro'luk birincilik ödülünü alacak (ikinci 900 bin Avro alacak, maç berabere bittiği için toplam ödülün yüzde 45'ini almaya hak kazanmıştır).

Maç, 30 Nisan Pazar günü TSİ 12:00'da başlayan eşitlik bozmalarla tamamlanacak.

Eski Dünya Şampiyonu GM Vladimir Kramnik bir defasında şunu söylemişti: "Zamanınız az olunca kıymetlidir," ve bu söz aslında tahtada harcanan süreye eşdeğerdi; ama bu 14. oyundan sonra boş günle nihayetlenen maç için de geçerliydi. Her iki taraf da Dünya Şampiyonluğuna tek atış mesafedeyken en büyük sorun beraberliğe mi kazanca mı oynanacağıydı.

Chess.com'un Haber ve Etkinlikler Direktörü Peter Doggers son oyuna skoru berabere giren yalnızca sekiz dünya şampiyonluğu maçı bulunduğunu söyledi. Tabii ki bunların iki tanesini bir taraf kazandı 1978'deki Karpov-Korchnoi ve 2010'daki Anand-Topalov maçı. İlk maçın sabit bir oyun sayısı sınırlaması yoktu, bu da sonucu belirleyen oyunlarda tarafların daha çekimser oynamasını getiriyordu.

Eight times before in world chess championship history the score was equal with one game to go. Only twice, there was a decisive game in this situation:

- Karpov won game 32 in 1978
vs Korchnoi;
- Anand won game 12 in 2010 vs. Topalov.#NepoDing pic.twitter.com/7ewAN1GMIp

— Peter Doggers (@peterdoggers) April 29, 2023

"Dünya satranç şampiyonluğu tarihinde sekiz defa son oyundan önce skor eşitti. Yalnızca ki defa bu son oyunlarda bir taraf kazandı:

- Karpov 1978'de 32. oyunu Korchnoi'a;
- Anand 12. oyunu 2010'da Topalov'a kazandı.#NepoDing pic.twitter.com/7ewAN1GMIp"

— Peter Doggers (@peterdoggers) 29 Nisan 2023

Tahtaya iyice dinlenmiş olarak gelen tarafların kaderleri tamamen kendi ellerindeydi. Ding, oyuna 1.d4 ile başladı, Londra Sistemi'nin tercihi olacağı yaygın tahminini destekler nitelikteydi. Ancak böyle olmadı ve üçüncü hamlede bu oyunun savaş alanının Nimzo-Hint olacağı belli oldu.

Ding'in maçtaki stratejisinde açılış sürprizleri anahtardı ve o nedenle Çinli GM'nin konumdaki en popüler altıncı hamle olan 5.Fd2'yi oynaması çok da şaşırtıcı olmadı ve böylece Nepomniachtchi'nin uyum gösterme becerisini bir kez daha test etti.

Nepomniachtchi'nin Siyahla yanıtı büyük ölçüde sağlamdı. Ufak bir hata olan 11...Fe7, tam eşitliğe ulaşmasını engelledi, ne var ki, simetrik piyon yapısında Ding'in en iyi olası yanıtı 12.e4 bile çok hissedilir bir üstünlük vermiyordu.

Sahne üst düzey bir beraberlik için kurulurken, Ding satranç dünyasını 12.Ag5? ile şoke etti, bu hamleyle Chess.com'un Youtube yayınında 100.000 izleyicinin aynı anda izlediği bir berabere şovu başladı. Ding, daha sonra bu hamle hakkında şu yorumu yapacaktı: "12.Ag5'ten sonra çok iyimser ve heyecanlıydım; ancak daha sonra Vc7'den sonra farklı bir moda geçmem gerektiğini anladım. Bu oyunun dönüm noktasıydı."

Caruana, Ding'in hamlesinin arkasındaki fikrin eğer tehdit altındaysa atın feda edilmesi olduğunu söyledi ve ekledi: "Ding, zihninde taş feda ettiğini ve dünya şampiyonu olduğunu görüyor," dedi ve "Kazanmak istiyor. Savaşkan bir tercih yaptı," dedi.

Nepomniachtchi'nin karşı oyunu dünya klasıydı ve Ding'in hücumunun geri dönüş sağlamasını hızlıca önledi. 13...Vc7 o kadar iyiydi ki, aslında, Ding'i 20 dakikadan daha fazla düşünmeye itti!

Dünya şampiyonası boyunca süre Ding'in en büyük düşmanlarından birisiydi ve 14. Oyunda uzun düşünme seansları bir kez daha dikkatlerin buraya çevrilmesine sebep oldu. Pek çok isim bu iddialı at hamlesinden sonra nasıl devam edeceğine şüpheyle yaklaşırken, GM Susan Polgar "esas sorunun konum olmadığını" ve gerçek sorunun süreler olduğunu söyledi.

I am very concerned about Ding’s clock! 🫣 #NepoDing #WorldChessChampionship The position is not a problem. The clock is! pic.twitter.com/CHAFQnqI76

— Susan Polgar (@SusanPolgar) April 29, 2023

"Ding'in süresinden çok endişeliyim! 🫣 #NepoDing #WorldChessChampionship Konum sorun değil. Süreler sorun! pic.twitter.com/CHAFQnqI76"

— Susan Polgar (@SusanPolgar) 29 Nisan 2023

Ding, 20 dakikalık düşünme seansının sonunda 14.Fe2 geri çekildi ve böylece hem hazırlığının dışında olduğunu hem de erken gelişmiş hücumunun sona ermesi gerektiğini itiraf etti. Nepomniachtchi, bu süreyi salonda özgüvenle yürüyerek geçirdi ve bu noktada 30 dakikalık süre avantajı vardı.

Havadaki kan kokusunu alan Nepomniachtchi, üstünlüğünü sürdürmek ve baskıyı artırmak için uğraşmaya başladı. Beyazın kampındaki taş uyumundan faydalanarak konuma hakim oldu. 

Ding, aktif oynamaya devam etti; ama "dünya şampiyonu olmamayı" da düşündü daha sonra itiraf ettiği gibi. Değerlendirme çubuğu da sık sık Beyaz için geri dönülmez noktaya yaklaştı. Etkinlik için piyon feda etmek tek kurtuluşuydu ve bu hamlenin riskli doğasına rağmen berabere daha olası görünmeye başladı.

Her ne kadar Ding piyonu geri almayı başarmış olsa da Beyaza sorular sormaya devam etti ve Nepomniachtchi 29...Ad7 oynadıktan sonra bir başka kritik anla karşılaştı. Ding'in biraz yanlış cevabını Siyah hızlıca 30...Axc5?'yı yanıtlamak sabırlı 30...g6 oynayarak yanıtlasaydı Ding, unvanı kazanma şansını bu seferlik tamamen yitirmiş olabilirdi. Her ne kadar oyundan sonra Nepomniachtchi, "30...Axc5 kazanca yakın" dediyse de sonrasında "Muhtemelen daha çok süre harcamalıydım," dedi.

Yaşadığı korkulara rağmen Ding henüz ormanlıktan çıkmamıştı ve birkaç tırnak yediren an daha yaşadı. Kayba en çok 34.Şe2?'den sonra yaklaştı; ama Ding'in oyunu kazanç oyuna sadeleştirme şekli çok etkileyiciydi. Bakalım aşağıda dünyanın iyi savunmasını bulabilecek misiniz!

Ding, konumu sadeleştiren hamleleri bulduktan sonra Caruana heyecanla şu yorumu yaptı: "Play-off'lar geliyor." Ne var ki yorumcunun laneti bir yarım hamle bile sürmedi. Oyunsonunun berabere olması 50 hamle daha sürdü ve Ding, mutlak dakiklikle oynayarak konumu tutmak zorunda kaldı.

GM Rafael Leitao'nun 14. Oyun analizleri sonunda bu teknik oyunsonu derin bir bakış aşağıdadır.

Maçın klasik kısmına çok yakışacak bir son. Oyunlarda pek çok hata vardı, bu doğru; ama her iki oyuncu da her oyunu kazanmaya çalıştı, yüreklerini ortaya koydular ve bu düello sırasında pek çok taraftar kazandılar. Bence bu maçın hızlı satrançla nihayetlenecek olması bir talihsizlik; ancak bu noktada kazananı belirlemenin daha iyi bir yolu da olmayabilir. Eminim yarın pek çok heyecanlı an yaşanacak ve her iki oyuncuya kendi adıma hem teşekkür ederim hem de başarılar dilerim.

90 hamle ve altı saat 32 dakikalık mücadele sonunda bu yıpratıcı 14. oyunun taraflar üzerindeki etkisini görmek heyecan verici olacak. Oyun yerel saatle 22:00'de bittiğinde oyuncuların eşitlik bozmalara yalnızca 17 saati kalmıştı. Her iki oyuncu da dinlenmeyi hazırlığa tercih edeceklerini söylediler.

Basın toplantısının sonunda kura çekimi gerçekleşti ve Ding Beyazlarla ilk hızlı satrançta Beyaz taşlarla oynama hakkını elde etti. Başhakem IA Nebjosa Baralic, aşağıda belirtilen eşitlik bozma kurallarını anlattı.

Tiebreak Rules

If the match is still tied after the 14th game, the following tiebreakers decide the champion, in order:

•  A four-game rapid playoff with a 25+10 time control. A drawing of lots decides which player starts with White.
• If the tie persists, the players contest a two-game playoff with a 5+3 time control. A drawing of lots decides which player starts with White.
• If the tie persists, players contest another two-game playoff with a 5+3 time control. A drawing of lots once more decides which player starts with White.
• If still tied, players play 3+2 games until there is a winner. A drawing of lots once more decides who starts with White, with colors alternating after each game.

Bu şampiyonaya ilişkin tek kesin olan şey, Pazar günkü eşitlik bozmadan sonra yeni bir dünya şampiyonunun tacını takacak olmasıdır. Bir tarafta Ding dünyanın hızlı satrançtaki iki numarası (GM Magnus Carlsen'nin ardından) ancak yıldırımda dünyanın ilk 100'ünde değil ve "çok az" online yıldırım oynadığını söyledi.

Diğer taraftan, Nepomniachtchi her iki zaman kontrolünde de aktif ve dünya hızlı satranç şampiyonalarında iki gümüş madalya aldı (2013 ve 2015) ve ayrıca 2014 dünya yıldırım şampiyonasında bir gümüş madalya aldı.

This World Championship is gonna cause heart attacks

— GothamChess (@GothamChess) April 29, 2023

"Bu Dünya Şampiyonluğu Maçı kalp krizi geçirtir."

— GothamChess (@GothamChess) 29 Nisan 2023

Pazar günkü eşitlik bozmaların satranç izlenme rekorlarını kırma olasılığı var ve bu maçın finali kaçmamalı. Her iki oyuncu da bu noktada şampiyonluğu hak etmiş durumda; ama sadece bir kazanan olacak. İlk resmî dünya satranç şampiyonu Wilhelm Steinitz'in dediği gibi "Satranç zayıf bünyelere göre değildir."

Emre Hasgüleç'in özet videosu aşağıdadır:

Maç Skoru

2023 FIDE Dünya Şampiyonası, yılın en önemli klasik turnuvası ve sıradaki Dünya Satranç Şampiyonunu belirleyecek unvan maçıdır. Nepomniachtchi ve Ding, mevcut dünya şampiyonu unvanını bıraktıktan sonra kimin dünya şampiyonu olacağını belirlemek amacıyla karşılaşıyorlar. Maçın toplam 2 milyon € para ödülü var ve 14 klasik oyun oynanacak maçta 7,5 puana ulaşan taraf maçı kazanacak.

Önceki Haberler:

• Nepomniachtchi Beraberliği Tuttu, Son Klasik Oyunda Ding Beyaz Olacak
• 12. Oyunda Kaos Yaşandı, Ding Kayıp Konumdan Geri Dönüp Skoru 6-6'ya Getirdi!
• Üst Üste Dördüncü Berabere, Ding'in Üzerindeki Baskı Gittikçe Artıyor
• Nepomniachtchi Ding'e Karşı Beraberliği Tuttu, Dünya Şampiyonluğuna Bir Adım Daha Yakın
• Nepomniachtchi 82 Hamlelik Berabere Sonrası Şampiyonluğa Biraz Daha Yakın
• Nepomniachtchi Ding'in Elinden Mucizevi Şekilde Kurtuldu
• Nepomniachtchi Ding'in Zaman Sıkışmasında Çökmesiyle Yine Kazandı, Yeniden Öne Geçti
• Ding 6. Oyunda Mat Ağı Bulup Skoru Eşitledi
• Nepomniachtchi, 5. Oyunda Ding'i Yendi Tekrar Öne Geçti
• Özgüvenli Ding 4.Oyunu Kazanarak Skoru Eşitledi
• Ding 3.Oyunda Nepomniacthchi'ye Karşı Beraberliği Tuttu
• Nepomniachtchi 2. Oyunu Ding'in Yeniliğini Savuşturarak Kazandı
• Nepomniachtchi 1. Oyunda Büyük Üstünlük Yakaladı, Ding Kurtuldu
• Bütün Dünya Satranç Şampiyonları
• Meydan Okuyucuyu Tanıyın: Ding Liren
• 5 Most Memorable Games Between Ian Nepomniachtchi, Ding Liren (İngilizce)
• 2023 FIDE Dünya Şampiyonası: Tüm Bilgiler