Ding Liren 2023 FIDE Dünya Şampiyonasını Hızlı Satranç Eşitlik Bozmasında Kazandı!

GM Ding Liren,  GM Ian Nepomniachtchi'yi 2023 FIDE Dünya Şampiyonası'nın son hızlı satranç eşitlik bozma oyununda yenerek Dünya Satranç Şampiyonu oldu. Maçın heyecanlı geçen ve 7-7 biten 14 oyunluk klasik satranç bölümünün ardından her şey son hızlı satranç mücadelesinde belli oldu. Bu oyunda Ding, Siyahla sansasyonel bir galibiyet aldı. GM Magnus Carlsen'in dünya şampiyonluğu dönemi sona erdi. 2013'ten beri ilk kez şampiyonluk meşalesi başkasına geçti, Ding Liren 17. Dünya Satranç Şampiyonu oldu.

Dünya Şampiyonluğu unvanını almasının yanı sıra Ding bu zaferi sayesinde 1.1 milyon € ödül alırken, Nepomniachtchi 900,000€ ödül kazandı.

Nepomniachtchi'nin dördüncü ve son hızlı satranç eşitlik bozma oyununu terk etmesinin ardından Astana'da ilk görülen sahneler Ding'in gözlerinden dökülen mutluluk ve kendisinden seyrek görülecek bir duygu patlamasıydı. Başını ellerinin arasına alan Ding hem durumu algıladı ve rahatladı. Ding'in 2019'de söylediği sözleri hatırlatan bir sahne oldu: "Hayatın anlamı o özel ve ışıltılı anlarda saklı."

Hayatın anlamı o özel ve ışıltılı anlarda saklı.
—Ding Liren (2019)

Zaferini arkadaşlarına, annesine büyük annesine adayan Ding, basın toplantısında şu sözleri söyledi: "Bu maçın ruhumun en derin kısımlarını yansıttığını hissediyorum." Ding, bu zaferiyle Çin'in ilk Klasik Dünya Şampiyonu oluyor ve bu unvanı Dünya Kadınlar Şampiyonu Ju Wenjun ile paylaşıyor.

Skor 1,5-1,5 iken Beyazın da genel olarak domine ettiği maçta (ilk 17 oyunda Beyaz beş galibiyet, Siyah ise bir galibiyet aldı), pek az kişi Ding'in Siyahla son oyunda bastıracağını düşünüyordu.

18. Oyunun arenası Anti-Marshall idi. Önceden elde ettiği açılış başarılarıyla Nepomniachtchi, " her türlü çok şansının olduğunu" iddia etmişti ve bu düşüncesini onaylarcasına kazanca oynamaya niyetli olduğunu alışılmadık 13.Fb1 hamlesiyle bir kez daha gösterdi.

Oyunsonu ilerlerken, her iki oyuncu da kazanca oynadıklarını belli eden hamleler yaptılar. Ding, daha sonra şunu söyleyecekti: "Beyaz taşların her zaman avantajı yok."

Konum açıldıkça, Nepomniachtchi'nin fil çifti uğursuz göründüğü için Ding'in isminin üstünü çizmeye başladılar. Bu arada, Chess.com'un tüm platformdaki izleyicileri 441.000'e ulaştı ve yayının ortalama izlenme sayısı olan 220.000'i neredeyse ikiye katladı. Her iki rakam da web sitemizin rekorlarıdır.

Satranç dünyası nefesi kesilmiş şekilde maçı izlerken Nepomniachtchi kısa süre sonra 35.Ka1? ile isabetsiz bir hamle yaptı ve bu hamle konumun tekrar eşitlenmesine sebep olsa da konum halen Nepomniachtchi tarafından oynaması daha kolay gibi görünüyordu. Bu anla ilgili Adaylar Turnuvası'nın galibi "Kaybedeceğimi hayal etmek güçtü," şeklinde düşündüğünü de itiraf etti ve muhtemelen izleyiciler de bu oyunun o sırada iki sonuçlu olacağını düşünüyorlardı.

Hem Caruana hem de Hess, Ding'in bu konumda tek şansının a-geçerinin tehlikeli olabileceği bir oyunsonunun tahtada oluşması olduğunu söylemişlerdi ve öyle görünüyor ki Ding de aynı sezgisel hisleri paylaşıyordu.

Daha sonra beklemedik bir şey oldu. Ding, 2 dakika 30 saniyesi kaldığı sırada parlak 42...Ve2!! hamlesini yaptı. Caruana, "Nepo bu hamleyi kaçırmış olabilir," tahminini yürüttü. Bu hamle Ding'in filini boşta bıraksa da şah ve kaleye çatal tehdidi yapıyordu ve oyunun gidişatını tamamen değiştirdi.

Nepomniachtchi, hamle tekrarıyla açık-renkli karelerden şah çekerek gizli bir berabere teklifi yaptı ve oyun bu yöne gidiyormuş gibi görünürken Ding, inanılmaz 46.Kg6 hamlesini yaptı. Ancak bir satranç antrenörünün kabusu olarak da tarif edilebilecek bu hamlenin amacı artık dünya şampiyonu olan Çinli'nin kendi en güçlü ikinci taşını şah açmazına almasıydı! "Şahımın h7'de daha güvende olduğunu hissettim," sözleri Ding'in belki de daha sonra zaferinin katalizörü olan bu hamleye getirdiği son derece soğukkanlı yorumuydu.

Ding'in 47...c4 oynadığı an, Nepomniachtchi başının dertte olduğunu biliyordu: "Dördüncü oyunda daha isabetli oynamalıydım. Oyunda c4 hamlesinden sonra az zamanım vardı ve zordu," dedi. Gerginliğinin bir sebebi de rakibinin maçta şu ana kadar gösterdiği cerrah hassaslığındaki oyunsonu tekniğiyidi.

GM Rafael Leitao'nun dördüncü analizleri hemen aşağıdadır. Diğer oyunları da haberin alt kısmında sizler için incelemiştir.

17. Dünya Şampiyonunun krallığının başlangıcına damga vuracak nitelikte bir stille Ding piyonlarını sürerek zaferini ilan etti. 68. hamledeki el sıkışma, neredeyse yıldırım eşitlik bozması gerektirecek çok olağanüstü bir bir maçın bittiği anlamına geliyordu. Eğer yıldırım eşitlik bozması oynansaydı, bu tarihte bir ilk olacaktı.

Farklı kuşaklardan satranç devleri tebrik mesajlarını yağdırmaya başlasalar da Ding muhtemelen en tatmin edici mesajı eski Dünya Şampiyonu GM Magnus Carlsen'den aldı:  "Kendini ölümsüzlüğe açmazladı. Tebrikler Ding!!", sözleriyle Ding'in iddialı 46.Kg6 hamlesinin nihayetinde tacı kazanmasına olan etkisine dikkat çekti.

Self-pinning for immortality. Congrats Ding!! https://t.co/pswA5g6bz9

— Magnus Carlsen (@MagnusCarlsen) April 30, 2023

"Kendini ölümsüzlüğe açmazladı. Tebrikler Ding! https://t.co/pswA5g6bz9"

— Magnus Carlsen (@MagnusCarlsen)30 Nisan 2023

it's impossible to praise both players enough. Even today, they went at it with full energy and the 4th game was so draining. However, Ding survived so many setbacks and saves his best for last! #NepoDing

— Viswanathan Anand (@vishy64theking) April 30, 2023

"Her iki oyuncuyu ne kadar övsek azdır. Bugün bile tam enerjiyle oynadılar  ve 4. oyun çok yorucuydu. Ne var ki, Ding pek çok sıkıntılı andan geri döndü ve en iyi halini sona sakladı! #NepoDing"

— Viswanathan Anand (@vishy64theking)30 Nisan 2023

Son oyuna giden yolda oynanan diğer üç oyunu merak edenler için şunu söyleyebiliriz: çok heyecanlılardı ve önemli anları da vardı bu oyunların. Ding, eşitlik bozmalara 1.d4 ile başladı, bu 14. oyunda kontrolden çıkan konumun intikamını almayı da denemesi anlamına geliyordu. Özüne döndü ve kısa süre sonra tahtada Katalan yapısı oluştu ve Caruana Ding'in kesinlikle açılışı yönlendirdiğini düşündüğünü duyurdu.

Nepomniachtchi alışıldık stiliyle oynadı, hızlı ve aktif, her iki oyuncu da oluşan oyunortası karışıklıklarından kaçınmadı. Her iki oyuncunun da girişimi el geçirmek için savaşmaktan kaçınmadığı oyunda ana tema ara hamleydi.

Oyundaki en heyecanlı an, Nepomniachtchi's 25...axb6!! oynamaya karar verip, Caruana'nın sözleriyle "Geliştirilmiş Botez Gambiti" ni tercih etmesiyle geldi. Caruana'ya göre bu hamle sadeleşmeyi zorladı ve nihayetinde 35 hamle sonunda oyun berabere bitti.

Caruana sonuçla ilgili konuşurken şunlar ifade etti: "Ian böyle tehlikeli bir açılıştan sonra çok mutlu olabilir bu sonuçtan," derken Hess Nepomniachtchi'nin oyun sırasındaki cesur çabasının altını çiziyordu ve bunu yaparken Ernest Hemingway'i alıntıladı: "Cesaret, baskı altındaki zarafettir."

Nepomniachtchi'nin ikinci oyundaki tercihi Anti-Marshall'dı ve bu açılışı oynama kararı 11. ve 13. oyunlarda aynı apılarda hafif üstünlük elde etmesine dayanıyordu. Nepomniachtchi, 11. oyundaki gibi Ding'i b5-c5 yapısı oynamaya kışkırtarak d5-karesine ulaşmaya çalıştı; ancak Ding de kendi elini gösterdi, konumu dinamiklerini 11...bxa4 ile değiştirdi.

Oyun ilerledikçe, Nepomniachtchi hücum etme hakkını elde etti, Siyahın bozulan piyon yapısı buna olanak sağlıyordu. Hess, cesur bir yorum yaparak "Nepomniachtchi açılıştan belirgin bir avantaj" elde etti dedi; ancak Ding bir kez daha cerrah hassaslığındaki savunmasıyla azmini gösterdi ve konumu kale oyunsonuna sadeleştirmeyi başararak skoru dengede tuttu.

Nepomniachtchi, daha sonra bu oyunda kaçan fırsatlarından bahsetti: "Anahtar an ikinci oyundu, daha fazla kazanç şanslarım vardı; ama bunları gerçekleştiremedim."

Sachdev, üçüncü hızlı satranç oyununun "en barışçıl" geçen oyun olduğunun altını çizdi; ancak bu sakinliğin fırtına öncesi sessizlik olduğu daha sonra ortaya çıkacaktı. Ding, dört hızlı satranç oyunu oynanacan olan bu eşitlik bozmaların ilk aşamasındaki son Beyaz oyununda bu dünya şampiyonluğunda ilk kez tercih ettiği 1.Af3 hamlesini oynadı. Çinli, GM'nin çifte fianchetto fikri Nepomniachtchi tarafından hemen kontrol altına alındı ve taşları tahtada uçmaya başladı.

21. hamlede, yorumcular Siyahın kale ve fil oyunsonunda piyon geri oynamak zorunda olduğunu anlayınca heyecan arttı. Oyunun büyük bölümünde özgüvenli bir şekilde odada volta atan Nepomniachtchi, bu konumda hiçbir sorun görmedi ve Beyazın avantajının göz boyadığını kanıtladı. Nihayetinde bir kale takası zorladı ve oyuncular da hızla hamle tekrarına gittiler.

Maçın kaderini belirleyen oyundan sonra her iki tarafın da hazırlıkları ve ekipleriyle ilgili bilgilerini saklamaları için bir sebep kalmadıktan sonra, Nepomniachtchi ekibini açıkladı ve aralarında bulunan isim eski dünya şampiyonu GM Vladimir Kramnik'ten başkası değil. Ayrıca destekleyici "büyük ekipte de" GM'ler Maxim Matlakov, Ildar Khairullin ve Nikita Vitiugov vardı. 

Ding'in sekundantı biraz daha belliydi. Suç ortağı GM Richard Rapport, arkadaşları, ailesi ve hayranlarıyla bu galibiyet sonrası pozlar verdi.

Zaferini nasıl kutlayacağı sorulduğunda Ding, boş zamanlarında "seyahat etmeyi sevdiğini" söyledi. Boş zaman demişken, şampiyon için bu turnuvadan sonra çok kısa bir dinlenme süresi var. Dört gün içinde, Romanya'da Bükreş'te Grand Chess Tour'da oynamaya başlayacak ve ona Nepomniachtchi, Rapport, ve pek çok başka elit GM katılacak.

Bu maç, bu döngüyü de bitirdi ve yeni bir dönü başladığına göre artık akla gelen sorular var demektir. Ding, satrançta elde edilmesi en çok arzulanan veya hayal edilen unvanı ne kadar koruyacak? Carlsen, ona sonraki döngüde meydan okuyacak mı? Cevaplardan bağımsız olarak şurası kesin: Satranç hiç bugünkü kadar hareketli olmamıştı ve 2023 FIDE Dünya Şampiyonası satrancın sağlayabileceği heyecanın gerçek bir kanıtı oldu.

GM Anatoly Karpov'un deyişiyle: "Satranç her şeydir: Sanat, bilim ve spor."

Emre Hasgüleç'in özet videosu aşağıdadır:

Maç Skoru (Eşitlik Bozma)

Maç Skoru (Klasik)

2023 FIDE Dünya Şampiyonası, yılın en önemli klasik turnuvası ve sıradaki Dünya Satranç Şampiyonunu belirleyecek unvan maçıdır. Nepomniachtchi ve Ding, mevcut dünya şampiyonu unvanını bıraktıktan sonra kimin dünya şampiyonu olacağını belirlemek amacıyla karşılaşıyorlar. Maçın toplam 2 milyon € para ödülü var ve 14 klasik oyun oynanacak maçta 7,5 puana ulaşan taraf maçı kazanacak.

Önceki Haberler:

• • • Ding 14. Oyunu Kurtardı: Dünya Şampiyonunu Tiebreak'ler Belirleyecek!
    • Nepomniachtchi Beraberliği Tuttu, Son Klasik Oyunda Ding Beyaz Olacak
    • 12. Oyunda Kaos Yaşandı, Ding Kayıp Konumdan Geri Dönüp Skoru 6-6'ya Getirdi!
    • Üst Üste Dördüncü Berabere, Ding'in Üzerindeki Baskı Gittikçe Artıyor
    • Nepomniachtchi Ding'e Karşı Beraberliği Tuttu, Dünya Şampiyonluğuna Bir Adım Daha Yakın
    • Nepomniachtchi 82 Hamlelik Berabere Sonrası Şampiyonluğa Biraz Daha Yakın
    • Nepomniachtchi Ding'in Elinden Mucizevi Şekilde Kurtuldu
    • Nepomniachtchi Ding'in Zaman Sıkışmasında Çökmesiyle Yine Kazandı, Yeniden Öne Geçti
    • Ding 6. Oyunda Mat Ağı Bulup Skoru Eşitledi
    • Nepomniachtchi, 5. Oyunda Ding'i Yendi Tekrar Öne Geçti
    • Özgüvenli Ding 4.Oyunu Kazanarak Skoru Eşitledi
    • Ding 3.Oyunda Nepomniacthchi'ye Karşı Beraberliği Tuttu
    • Nepomniachtchi 2. Oyunu Ding'in Yeniliğini Savuşturarak Kazandı
    • Nepomniachtchi 1. Oyunda Büyük Üstünlük Yakaladı, Ding Kurtuldu
    • Bütün Dünya Satranç Şampiyonları
    • Meydan Okuyucuyu Tanıyın: Ding Liren
    • 5 Most Memorable Games Between Ian Nepomniachtchi, Ding Liren (İngilizce)
    • 2023 FIDE Dünya Şampiyonası: Tüm Bilgiler