Dünya Kupası'nda Kıyafet Yönetmeliği Olayı: Kovalyov Hükmen Mağlup

Bugün FIDE Dünya Kupası'nın üçüncü turunda Anton Kovalyov, Maxim Rodshtein'e karşı olan maçını, kıyafetini değiştirilmesi istendiğinden sonra, hükmen kaybetti. Kendisine davranılış şeklinden üzgün olan 25 yaşındaki Kanadalı büyükusta turnuvayı hemen terketme kararı aldı.

Anton Kovalyov hükmen mağlup olduktan sonra oteli terkediyor. | Fotograf: Chess.com/Maria Emelianova.

Dünya Kupası'nın üçüncü turuna ilişkin tam rapor sonra yayınlanacak. Bu makale sadece turun başlangıcında vuku bulan kıyafet yönetmeliği olayı ile ilgili.

Turun başlangıcından 10 dakika önce, Anton Kovalyov'a turnuva salonunda turnuvanın baş hakemi Tomasz Delega yaklaştı. Hakem oyuncuya giymekte olduğu şort yerine uzun bir pantolon giymesinin mümkün olup olmadığını sordu, çünkü turnuvanın kıyafet yönetmeliğine uymuyordu.

Kovalyov şaşırmıştı, çünkü söz konusu şortu sadece turnuvadaki ilk iki turda giymekle kalmayıp, iki yıl önceki Dünya Kupası'nda da gitmişti. Bundan hakeme bahsetti.

Ardından, yanlış renk verildiğini söyleyerek protesto etti; beyaz taşlarla oynamayı bekliyordu. Hakem eşlendirmeleri bilgisayarından bir kez daha kontrol etmeye gitti ve oyuncuya herşeyin doğru olduğunu belirtti.

Bunun ardından Kovalyov'a kılık kıyafetini değiştirmesini söyleyen turnuva organizatörü Zurab Azmaiparashvili yaklaştı. Kovalyov nedenini sorduğunda,Azmaiparashvili şöyle cevap verdi: "Çünkü çingene gibi görünüyorsun!"

Bugün turnuva salonunda Azmaiparashvili ve Kovalyov arasındaki tartışma. | Fotograf: Chess.com/Maria Emelianova.

Kovalyov turnuva salonunu terk ediyor. | Fotograf: Chess.com/Maria Emelianova.

Kısa süre sonra, Kanadalı oyuncu turnuva salonunu oldukça üzgün bir şekilde terketti. Turun başlamasından 15 dakika sonra geri dönmedi ve oyununda mağlup ilan edildi.

Yaklaşık iki saat sonra Kovalyov otelin resepsiyonunda görüldü. Otelden çıkıyordu.

Chess.com'a bir yorum yapmak için çok üzgün olduğunu belirtti, ancak daha önce kendisine şort giymeye izin verilmediği hakkında herhangi bir açıklama yapılmadığını onayladı.

Ayrıca temyize başvurmayacağını da belirtti. Azmaiparashvili'nin hem turnuva organizatörü hem de turnuvanın İtiraz Komitesi'nin bir üyesi olduğu bilgisini vermek isteriz. Bu herhangi bir FIDE tarafından organize edilmeyen turnuva için kayda değer olabilirdi.

Sonra Kovalyov olay hakkındaki yorumunu Facebook'da paylaştı.

Sakinleşene kadar biraz beklemek istedim, ama heryerde yalanları görmekten sıkıldım. Bu yüzden işte yaşananlar:

Sorun şort değil, nasıl bir muameleye maruz kaldığımdı. Oyuna geldim ve yanıma hakem yaklaştı (ilk defa) kıyafetimi değiştirmem istendi. Ona yanımda pantolon olmadığını söyledim, ve sonra beyaz yerine siyah olarak oynadığımı farkettim, bu benim için bir sürprizdi ve ondan bunu kontrol etmesini istedim. O ve diğer hakemler siyah ile oynadığımı söyledi, biraz konuştuk ve herşey yolundaydı. Sonra Zurab geldi, çok sinirliydi, bana bağırarak beni aşağılamak için ırkçı bir hakaret olan "çingene" sözünü kullandı, bunun dışında FIDE tarafından cezalandırılacağımı birkaç kez söyledi. Ona, daha önceki dünya kupasından önce kıyafetimin uygun olup olmadığını sorduğumu ve organizasyondan birinin bana evet dediğini söyledim. Zurab, baskın bir şekilde, umrunda olmadığını, organizatörün şimdi kendisi olduğunu söyledi. Bu noktada çok sinirliydim ama aptaca birşey yapmamaya çalıştım ve ona neden bana bu kadar kaba olduğunu sordum ve o çingene olmamdan ötürü olduğunu söyledi.

Yani bunu hayal edin, tur başlamak üzere ve turnuva organizatörü tarafından zorbalığa uğruyorum, FIDE tarafından cezalandırılacağım temin ediliyor, bana bağırılıyor ve ırkçı bir şekilde hakarete uğruyorum. Benim yerimde olsaydınız ne yapardınız? Birçok kişinin bu şahısı yumruklayacağını veya en azından hakaret edeceğini düşünüyorum. Ben gitmeye karar verdim.

Belirmek isterim ki, yanıma hiç pantolon almadım çünkü biraz kilo aldım ve bana çok dardı. Eğer turnuva organizasyonu beni daha erken uyarsaydı alışveriş merkezine bir taksiyle gider ve hiç bir problem olmadan kendime pantolon alırdım, ama bunun yerine çöp gibi bir muamele gördüm. Bu arada, gördüğüm muameleden ve FIDE tarafından ne yaparsam yapayım cezalandırılacak olma tehditlerinden dolayı çok stressliydim, bu nedenle aptalca birşey yapmadan gitmeyi seçiyorum.

Belirtilmesi önemli olan bir diğer nokta da, Zurab bana gidip üzerimi değiştirmemi hiçbir zaman söylemedi, konuşma Zurab tarafından tehdit, hakaret ve agresif davranış içeriyordu. Açıkça beni provoke ediyordu. 

Hiçbir şeye itiraz etmeyeceğim. Bu insanlardan midem bulandı. Parayı istemiyorum. Eve dönüyorum.

Delega Chess.com'a bugünün turundan önce Kovalyov'un aynı şortu dört maçta da giydiğini farketmediğini söyledi—bu maçların ikisi Varuzhan Akobian'a, diğer ikisi ise Vishy Anand'a karşıydı.

"Bugün gördüm ve konu hakkında onunla konuşmaya karar verdim," dedi Delega. "Yanında başka pantolonunun olmadığını ve geçtiğimiz Dünya Kupası'nda da aynı şortu giydiğini söyledi, sonra eşlendirmelerde yanlış renk olduğu hakkında protesto etti."

Delega'nın kıyafet yönetmeliği hakkında Kovalyov ile detaylı konuşmasına zamanı olmadı. Chess.com'a onu oracıkta cezalandırmayacağını belirtti. "Oyuncutu bugün oynamaktan alıkoyma gibi bir niyetim yoktu." 

Azmaiparashvili Chess.com'a: "Hakem takımı ile bu akşam konuşacağım. Daha önce neden farkedilmediğini öğrenmek istiyorum." dedi.

Yardımcı hakem Arild Rimestad Kovalyov'un saatini tur başladıktan 15 dakika sonra durduruyor, diğer yardımcı hakem Ashot Vardepetyan ise arkada. | Fotograf: Chess.com/Maria Emelianova.

Kıyafet yönetmeliği ise net olmaktan oldukça uzak. Dünya Kupası yönetmeliği (PDF dosyası burada) şöyle diyor:

3. 13. 4. Oyuncuların Dünya Kupası boyunca haysiyetli görünmeleri hususunda FIDE Yönetmeliği C.01 (Madde 8.1)'in gerekliliklerine dikkat etmeleri gerekir. 

Bu FIDE El Kılavuzu'nun "01. Yüksek Seviye Turnuvaların Organizasyonu için Öneriler" başlığı altındaki kısımda alt başlık olarak "Yüksek Seviye Turnuvaların Organizasyonu için Yönetmelikler" belirtilen kısıma atıf yapmakta.

8.1 Satranç Yayın, Bilgi ve İstatistik Komisyonu (CHIPS) tüm satranç oyuncularının kişisel görünümlerine daha fazla dikkat etmelerini vurgular. Satranç oyuncusunun görüntüsü haysiyetli olmalı ve düzgün giyinmek sadece oyuna saygı göstermek anlamına gelmez, sponsorlara, potansiyellere ve diğer türlü paralarını harcayanlara, harcadıkları paralarının karşılığını vermek anlamına gelir.

Örneğin, bazı federasyonlar terlik, kolsuz tshirt ve yelekleri turnuvalarında yasakladı. Hırpani ve yağlı saçlı olanlar ile eski ve yırtık kot giyenler, genel anlamda hırpalanmış bir görüntüye sahip olanlara ihtar verilmeli.

8.1. paragrafta "şortlar"dan bahsedilmediği belirtilmeli. Ayrıca, bazı oyuncular bu Dünya Kupası'nda kolsuz Tshirt ve kapşonlu ceketler giyordu. Şortlar genel anlamda çok resmi olarak kabul edilmese de, yönetmelikler şortların Tshirtlerden daha az kabul edilebilir olduğuna işare etmiyor.

Oyuncuların kontratları kıyafet yönetmeliği hakkında özellikle birşey belirtmiyor, ancak bu kontratı imzalamakla, oyuncu "Dünya Kupası yönetmeliklerine (...) ve yönetmeliklerin 'bu kontratın önemli bir kısmını oluşturduğu'" belirtiği kontrat ile 2016-2018 dünya şampiyonası döngüsünün çeşitli aşamalarını tamamlayacağına dair söz veriyor.

Henüz resmi değil, ama Maxim Rodshtein Dünya Kupası'nın dördüncü turuna ulaşan ilk oyuncu olacak. | Fotograf: Chess.com/Maria Emelianova.

Kovalyov Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rus bir ailenin bir bireyi olarak dünyaya geldi. Arjantin'de yedi yıl yaşadıktan sonra 2007 yılında Kanada'ya taşındı ve kısa süre sonra bu ülke için oynamaya başladı. Chess.com ile yapmış olduğu daha önceki bir röportajında Dünya Kupası sırasında bile Bilgisayar Mühendisliği Master'ı üzerine çalıştığını söyledi.

GM Daniel King'in Twitter'da belirttiği gibi, bu olaya emsal oluşturan başka bir olay daha önce yaşandı. 1987 yılında Subotica Interzonal şampiyonasında Zoltan Ribli Nigel Short'un şortu hakkında şikayet etmişti. Öncesinde bir anlaşmaya varılmıştı, ve Tiflis'te olması gereken de buydu.

Dünya Kupası 3-27 Eylül tarihleri arasında Gürcistan'ın Tiflis kentinde gerçekleştiriliyor. Her tur iki klasik oyun (finalde dört), ve üçüncü günde hızlı ve yıldırım eşitlik bozması ihtimalinden oluşuyor. Toplam ödül 1.6 milyon dolar ve birincilik ödülü ise 120,000 dolar. Ayrıca, turnuvanın ilk ikisi 2018 Adaylar Turnuvası'na katılma hakkı elde edecek.

Chess.com oyunları Chess.com/Live adresinden naklen yayınlıyor. Ayrıca, Chess.com/TV adresinde dünyanın en iyi yorumcularından birkaçını (GM Eric Hansen, GM Robin van Kampen, GM Yasser Seirawan ve IM Aman Hambleton) barındıran Chessbrahs tarafından canlı yorumları izleyebilirsiniz.

Önceki raporlar:

• Harikrishna, Mamedyarov, Radjabov, Wei Yi, Wojtaszek Dünya Kupası'ndan Elendi
• Favoriler Düştü: Adams, Anand, Karjakin Elendi
• Anand Dünya Kupası'nın 2. Turuna Mağlubiyet İle Başladı
• Dünya Kupası'nda Amin, Howell, Fressinet, Nisipeanu Elendi
• Dünya Kupası'nda Lenderman Eljanov'u Eledi
• Dünya Kupası'nda Eljanov, Fedoseev, Harikrishna, Wei Yi Üzgün
• Carlsen Dünya Kupası'ndaki İlk Maçında Beyazla Oynayacak
• FIDE Dünya Kupası Bu Hafta Sonu Başlıyor
• Carlsen Dünya Kupası'nda: 'Bu Yasal Boşluğu Kullanmak İstiyorum'
• Magnus Carlsen FIDE Dünya Kupası'nda Oynayacak