Tata Çelik Satranç Turnuvası Yeni Eşitlik Bozma Kriterlerini Açıkladı

Tata Çelik Satranç Turnuvası organizatörleri bugün eşitlik bozma kriterlerini açıkladı. Bu açıklama, geçen yıl turnuva sırasında eşitlik bozma konusunda yaşanan karışıklığın önüne geçmek için yapıldı. En büyük değişiklik de birden fazla oyuncunun birinciliği paylaşması durumunda bütün oyuncuların eşitlik bozma oyunları oynamaya hak kazanması oldu.

2021 eşitlik bozma tartışması bu olay dışında aslında pandemi döneminde mükemmel bir şekilde düzenlenen 83. Tata Çelik Satranç Turnuvası'nın son turunda yaşandı. Sonucunda ise GM Jorden van Foreest eşitlik bozma play-off'larında vatandaşı GM Anish Giri'yi yenerken GM Alireza Firouzja turnuvadan hayal kırıklığı içinde ve mutsuz olarak ayrılmıştı.

Bu yaşanan sıkıntının bir sebebi de eşitlik bozmanın Fransız-İranlı büyükustanın son tur oyunu birkaç metre ötede devam ederken oynanmış olmasıydı.  Daha da önemlisi, hakemler kendisinin ve rakibi GM Radoslaw Wojtaszek eşitlik bozmadan daha uzak bir masaya geçmelerini Firouzja ve rakibinden istemeleriydi ki Firouzja bu olay yaşandıktan kısa bir süre sonra kazanç konumu tamamen mahvetmişti. Baş hakem daha sonra  Chess.com'da neler yaşandığını ayrıntılı bir şekilde yayınladı.

Firouzja'nın bunu duymaktan pek hoşlanmadığını söylemeye dahi gerek yok, eğer Wojtaszek'i  yenseydi turnuvayı iki Hollandalı ile aynı puanda bitirecekti; ama yine de eşitlik bozma oynama şansı olmayacaktı. Aynı puanı alan ve eşitlik bozmadan kulllanılan Sonneborn-Berger puanları aynı olan iki oyuncu eşitlik bozmaya katılabiliyorlardı.

Turnuvadan kısa bir süre sonra Tata Çelik turnuvası organizatörleri üzüntülerini bildirdiler ve son gün play-off karşılaşmalarının nasıl oynandığı konusunda daha ayrıntılı bir açıklama yaptılar. Bu açıklama forumlar ve sosyal medyada gelen büyük tepki üzerine yayınlandı.

Organizatörler durumun "kasıtsız olarak Firouzja'yı rahatsız ettiğini" belirttiler ve "gelecekte benzer bir durum yaşanmaması için eşitlik bozma kriterleri dikkatlice değerlendirilecektir." açıklamasını yaptılar.

♟ | The official statement of the #TataSteelChess Tournament. pic.twitter.com/1ewuQX4hy6

— Tata Steel Chess (@tatasteelchess) February 1, 2021

Bugün, bu değerlendirmenin meyvesi yayımlandı. Başlangıç için, organizatörler Armageddon oyunarında görüldüğü üzere "havada uçuşmasını" engellemek istedikleri görülüyor. En büyük değişiklik ise birinciliği paylaşan bütün oyuncuların eşitlik bozmaya alınması olacak.

Geçen yıl olanların yanı sıra, kısa süre önce Aralık ayında Dünya Hızlı Satranç Şampiyonasında yaşanan tartışmalı durum da bu kararda önemli rol oynamış olabilir; çünkü birinci GM Nodirbek Abdusattorov ve ikinci GM Ian Nepomniachtchi ile aynı puanda bitiren ve play-off'a giremeyen oyuncular GM Magnus Carlsen ve GM Fabiano Caruana'dan başka kimse değildi.

Herkese eşitlik bozma oynatmanın yanı sıra, eşitlik bozma düzenlemelerinde dikkat çeken diğer düzenlemeler de şu şekilde:

• Tek Armageddon oyunu birden fazla ani ölüm oyunuyla değiştirildi. Örneğin, eğer 2 oyuncu birinciliği paylaşırsa, önce iki tane 3+2 oyun oynayacaklar; ama skor 1-1 olursa, o zaman her oyunda renk değiştirerek bir taraf kazanana kadar ani ölüm oyunları oynamaya devam edecekler.
• İlginç bir şekilde ani ölüm oyunlarının zaman kontrolü Beyaz için 2,5 dakika Siyah için de 3 dakika olarak değiştirildi. Hamle başına da iki saniye ekleme olacak. Zaman kontrolündeki değişiklik Armageddon oyunları dışında satrançta bir yenilik gibi görünüyor.
• Eğer 3 oyuncu birinciliği paylaşırsa, tek turlu döner turnuva oynanacak. Tek başına birinci veya iki kişi birinciliği paylaşana kadar bu turnuva formatı devam eder.  2 kişi birinciliği paylaşırsa yukarıdaki gibi iki oyuncluk bir mini maç oynanır.
• 4 oyuncu eşitlik bozmada olursa  2 yarı final maçı oynanır, sonrasında ise yarı final maçlarını kazanan iyi oyuncu arasındaki yukarıda belirtilen esaslara göre final maçı oynanır.
• Eğer 5 veya daha fazla oyuncu eşitlik bozmaya girerse; 2,3 veya 4 oyuncu arasında birincilik paylaşılana kadar bir veya daha fazla tek turlu döner turnuva oynanır.  Bu durumlarda da yukarıdaki maddelere göre eşitlik bozma turnuva veya maçları oynanır.
• Sonuçtan bağımsız olarak para ödülü eşitlik bozmaya giren bütün oyuncular arasında eşit olarak paylaştırılır bu da eşitlik bozmanın tek amacının turnuvanın kazananını belirleyeceği anlamına gelir. Eşitlik bozmada Kazanan hariç diğer oyuncular ikinciliği paylaşır.
• Eşitlik bozma oyunları eğer ana salondaki hem Ustalar hem de Meydan Okuyanlar turnuvasındaki oyunlar bitmişse ana turnuva salonunda oynanır. Aksi takdirde, oyunları devam eden sporcuları rahatsız etmek veya yerlerini değiştirmeyi talep etmeden alternatif bir turnuva salonu kullanılır.

Geçen yıl organizatörlerin yaptığı açıklamadan sonra Firouzja online yayında şunları söylemişti: "Büyük bir hata yaptıklarını anlamaları güzel. [Bir daha] Bunun tekrar etmeyeceğini söylemelerinden mutluyum. Genel olarak, harika bir turnuvaydı."

Ne yazık ki, organizatörler bu turnuva için Firouzja ile bir anlaşmaya varamadılar, bu da dünya şampiyonu ile dünyanın yeni ve sansasyonel iki numarası arasındaki mücadeleyi göremeyeceğimiz anlamına geliyor. Hollanda Satranç Federasyonu'nun çıkardığı satranç dergisinin aralık sayısında turnuva direktörü Jeron van den Berg bu müzakere süreciyle ilgili bazı ayrıntıları paylaştı:

"Babasının menajerliği yaptığı Firouzja'yı önceki turnuvadan kısa bir süre sonra davet ettim; ama herhangi bir yanıt alamadım ve kendilerine ulaşmak çok zor." dedi Van der Berg. "Her ikisiyle de Stavenger'den sonra konuştum [Norveç Satranç Turnuvası sırasında - Peter Doggers]. FIDE Chess.Com Grand Swiss turnuvası sonrası cevap vermek istediklerini söylediler ve ondan sonra da hâlâ çok kızgın olduklarını belirtip çok yüksek bir ücret talep ettiler, bu da benim karşılayabileceğim meblağın üzerindeydi.

Chess.com Firouzja'nın babasına yorum için ulaşmaya çalıştı; ancak bu yazının yazıldığı an itibariyle henüz bir yanıt alamadık.

Firouzja olmadan da 84. turnuvanın yıldızlarla dolu bir oyuncu kadrosu var. Carlsen, Caruana ve Van Foreest'in yanı sıra GM'ler Shakhriyar Mamedyarov, Richard Rapport, Jan-Krzysztof Duda, Sergey Karjakin, Vidit Gujrathi, Daniil Dubov, Andrey Esipenko, Sam Shankland, Nils Grandelius, ve Praggnanandhaa R. Ustalar kategorisinde sahne alacak.

Tüm bilgilere ulaşabileceğiniz bağlantılar:

• Tata Çelik Satranç Turnuvası Hakkında Aradığınız Her Şey
• Ustalar Canlı Oyunlar
• Meydan Okuyanlar Canlı Oyunlar