Frank Marshall

Frank James Marshall (1877-1944), çok parlak bir hücum oyuncusuydu ve 1909-1936 arası Birleşik Devletler Satranç Şampiyonuydu. 1907'de dünya şampiyonluğu unvan maçı yaptıysa da bu maçta unvanın savunan şampiyon Emanuel Lasker karşısında ağır bir yenilgiye uğradı.

Marshall, ciddi bir dünya şampiyonluğu adayı olacak kadar kuvvetli bir savunma oyuncusu değildi; ancak yine de kazandığı unutulmaz parlak hücum partileri ve açılış teorisine yaptığı bazı katkılarla da satranç tarihine geçti.

• Erken Hayatı ve Kariyeri
• Cambridge Springs (1904)
• Lasker ile Maçı (1907)
• ABD Şampiyonu (1909-36)
• Mirası

Erken Hayatı ve Kariyeri

Marshall, New York'ta doğdu; ama gençliğinin büyük kısmını Montreal'de geçirdi. Her ne kadar satranç oynamayı 10 yaşına kadar öğrenmemiş olsa da, kısa sürede Montreal satranç arenasında kuvvetli bir oyuncuya dönüştü.

Marshall'ın 1900 yılında İngiliz Amos Burn'e karşı oynadığı oyun Marshall'ın rakibinin oyun bitmeden bir türlü tütünü tüttüremediği hikâyesiyle meşhurlaşmıştı.

Marshall bu turnuvada Geza Maroczy ile üçüncülüğü paylaşmıştı ve turnuvayı kazanan Lasker ile ikinc Harry Pillsbury'nin arkasında turnuvayı tamamlamıştı.

Cambridge Springs (1904)

Marshall’ın en büyük turnuva zaferi 1904'te oynanan Cambrigde Turnuvası olabilirdi. 15 oyunda hiç kaybetmedi ve 11 oyuncu kazanarak 16 oyuncunun yer aldığı turnuvada David Janowsky ile mevcut Dünya Şampiyonu Lasker'in iki puan önünde turnuvayı kazandı. Turnuvada, beraber dönemin en iyi üç Amerikalı satranççısı olarak gösterilen diğer isimle Pillsbury ve Jackson Showalter da oynuyorlardı.

Marshall'ın kurbanları arasında Vezir Gambitinde 76 hamlede devirdiği Janowsky de bulunuyordu ve bu oyun Marshall'ın Siyahla kazandığı beş oyundan birisiydi. Beyazla oyunların ıda Showalter (beşinci oldu) ve Pillsbury'e karşı kazanmasını bildi (sekizinciliği paylaştı).

Lasker ile Maçı (1907)

1907'de Lasker neredeyse on yıl aradan sonra unvanını ilk kez savundu ve bunu Marshall'a karşı yaptı. İlk sekiz oyun kazanan taraf maçın galibi olacaktı. Maç, Marshall için iyi geçmedi. hemen üç oyun kaybetti ve sekizinci oyunda dördüncü yenilgisini aldı. 12. Oyundan sonra dört oyun üst üste kaybetti ve son oyunla birlikte Lasker maçı +8 -0 =7'lik bir skorla kazandı. 

Marshall, hiçbir oyundan 21 hamle süren 14. oyun hariç pek utanmıyordu. Diğer oyunlar 36-69 hamle sürse de kesinlikle Lasker seviyesinde bir rakip değildi.

Lasker, sonraki üç yıl üç farklı rakibe karşı unvanını savunmuştu; ama Marshall'a karşı unvanını bir daha korumadı ve 1921'de unvanını Jose Capablanca'ya kaybetti. (1909'da Capablanca Marshall'ı ortada hiçbir unvan olmasa da farklı şekilde yenmiştir.)

ABD Şampiyonu (1909-36)

Birleşik Devlet Şampiyonluğu 1890'ların çoğunda ya Showalter ya da Pillsbury tarafından kazanılıyordu. Pillsbury 1898'de bu unvanı son kazanan isimdi ve bu unvanını 1906'ya kadar korudu. Üç yıl sonra, Marshall ve Showalter arasında bir maç düzenlendi.

Marshall, unvanı kolayca kazandı. Dört oyunda üç oyun kazandı, bir oyunu berabere yaptı, Showalter bu oyunlardan sonra beşinci oyunu kazandı. İki beraberlikten sonra, Marshall üç tane oyun kazandı ve +7 -2 =3 ile bir zafer elde etti. Marshall, aralarında son oyunun da bulunduğu üst üste üç oyun kazandı ve o son oyunda Showalter'in Vezir Gambiti'nde Albin Karşı Gambiti oynadı.

Marshall, Birleşik Devletler Şampiyonası'nı 1923'te bir defa Edward Lasker'e karşı savundu  (uzak akrabası olan Emanuel ile karıştırılmamalı). Lasker, daha sonra Showalter'in 1909'daki versiyonundan çok daha zor bir rakip olduğunu gösterdi ve iki oyun üst üste kazandı.

Ancak Marshall, üçüncü oyunu kazandı ve sonra iki oyun daha kazanarak maça eşitlik getirdi. Altıncı oyunu kazandı; ama yedinci oyunu tekrar kazandı. Maç, sonraki altı oyunun dördünce berabere bitince daha sakin sulara geçti; ama Marshall 10 ve 12. oyunları kazandı. Üstünlüğü bir daha hiç kaybetmedi, 13. oyunu berabere yaptıktan sonra 14. oyunu kaybetti; ama en son dört oyunu berabere yaptı. Aşağıda, nihayetinde maçı kazandıran 12. oyun galibiyeti yer almaktadır.

Maçın yakın geçmesine rağmen—Marshall 9½-8½ kazandı—, Birleşik Devletler unvanını bir daha hiç savunmadı, bunun sebebi de aralarında Lasker'in de bulunduğu meydan okuyucuların gerçekçi bulmadığı şartlar da etmendi. Daha sonra 1936 ABD Şampiyonası turnuva olarak düzenlendi ve Marshall bu şampiyonaya katılmayınca nihayet unvanını bırakmış oldu.

Her ne kadar ABD Şampiyonluğu unvanını bir kez savunsa da, Marshall ayrıca aktif turnuva oyunculuğuna devam etti ve belki de 1912'de en iyi turnuva oyununu oynadı. Siyahla 18. Alman Satranç Kongresi'nde  Stefan Levitsky'e Siyahla kazandığı oyunu 23 hamlede spektaküler bir şekilde kazandı, rivayete göre izleyiciler bu oyunun oynadığı masayı bozuk para yağmuruna tuttular (Hamleleri görmek için “En İyi Oyunu” bölümüne bakınız.)

Marshall, yine bu dönemde 1918'de İspanyol'daki gambiti oynadı. Capablanca, oyunu kazandıysa da Marshall'ın piyon fedası derin bir şekilde incelendi ve İspanyol'a karşı en saygın devam yollarından birisi haline geldi.

Mirası

Marshall’ın açılış teorisine en büyük katkısı İspanyol'dır (Ruy Lopez). Ne var ki, bazı başka açılışlar da onun adını taşımaktadır. Bunların aralarında Vezir Gambiti'nin iki varyantı bulunmaktadır: 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Ac3 e6 4. e4 ve 1. d4 d5 2. c4 Af6. İlki bir fedadır, diğer ise amatör seviyede çok oynansa da kaçınılmasında fayda vardır.

Marshall'ın Birleşik Devletler'deki mirası şampiyonluk döneminin ötesindedir. 1915'te New York'ta kendi adını taşıyan satranç kulübünün açılmasına yardımcı oldu ve 1944'teki vefatına kadar bu kulübü yönetti. Marshall Satranç Kulübü halen faaldir ve aralarında Bobby Fischer ve Fabiano Caruana'nın da bulunduğu üst düzey Amerikalı oyuncular bu kulübün üyesidirler. Eski Dünya Şampiyonu Magnus Carlsen de kulübü sıkça ziyaret etmektedir.

Marshall, Birleşik Devletler Satranç tarihinin en iyi oyuncularından birisiydi. Açılış fikirleri bugün bile teoride önemli yere sahiptir ve Levitsky ile başka birçok oyuncuya karşı sergilediği  taktik becerileri unutulmazdır.